1) Κυκλοφόρησε πρόσφατα το βιβλίο σας “Εθνική Ασφάλεια: Μύθοι και Πραγματικότητα” (Εκδόσεις Ινφογνώμων). Ποιος είναι ο λόγος συγγραφής του;
Θα σας απαντήσω με τη διατύπωση ρητορικών ερωτημάτων. Μπορεί ένα σύγχρονο κράτος να επιβιώσει σε ένα άκρως ανταγωνιστικό πολυπολικό κόσμο χωρίς Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας; Μπορεί μια Κυβέρνηση να διαχειριστεί μια κρίση χωρίς αποτελεσματικές Υπηρεσίες Πληροφοριών; Μπορούν Υπουργεία και Περιφέρειες να ασκούν διοίκηση χωρίς να λαμβάνουν υπ’ όψιν τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας; Μπορούν οι Βουλευτές να ασκήσουν αποτελεσματικά τα καθήκοντά τους, όντας μέλη «ευαίσθητων» Επιτροπών του Κοινοβουλίου, χωρίς να γνωρίζουν το θεσμικό πλαίσιο Εθνικής Ασφάλειας; Μπορούν να διεξάγονται ποινικές δίκες, που αφορούν υποθέσεις Εθνικής Ασφάλειας, όπου τα κρατικά απόρρητα εκτίθενται σε δημόσια θέα και ακρόαση;
Και όμως στην Ελλάδα του 2023, τα ως άνω ερώτηματα δεν έχουν βρει την απάντηση τους. Το παρόν βιβλίο έρχεται να καταθέσει, για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία, συγκεκριμένες προτάσεις για ριζικές θεσμικές αλλαγές.
2) Τι ανακαλύπτει ο αναγνώστης για την Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας;
Όταν αποφασίσαμε, με το Γιώργο Κουκάκη, τη συγγραφή του παρόντος βιβλίου, ξέραμε ότι υπάρχουν θεσμικά κενά, αδυναμίες, δυσλειτουργίες, επικάλυψη αρμοδιοτήτων, προβλήματα συντονισμού κ.ά. Στην πορεία όμως ανακαλύψαμε, ότι η κατάσταση –σε θεσμικό επίπεδο– είναι πολύ πιο σοβαρή απ’ όσο φαίνεται. Κατά τη συγγραφή του βιβλίου και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη διεθνή εμπειρία και πρακτική, γρήγορα καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι πρέπει να προτείνουμε μία Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας, ξεκινώντας ουσιαστικά από το μηδέν γιατί το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο δεν ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις.
Διαβάζοντας το βιβλίο, ο αναγνώστης θα μάθει κατ’αρχάς για το υφιστάμενο – ανεπαρκές – θεσμικό πλαίσιο Ασφάλειας και Πληροφοριών στην Ελλάδα όπως έχει εφαρμοστεί από την Μεταπολίτευση και μετά. Στο Β’ μέρος του βιβλίου, παρουσιάζεται όλο το πλέγμα θεσμικών αλλαγών στην εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία προκειμένου να δομηθεί από την αρχή η Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας.
3) Προτείνετε αλλαγές σε εκτελεστική, νομοθετική και δικαστική εξουσία. Μπορείτε να γίνετε πιο συγκεκριμένος;
Για παράδειγμα η θέσπιση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η θεσμοθέτηση Κοινότητας Υπηρεσιών Πληροφοριών, η σύσταση του Συντονιστή Υπηρεσιών Πληροφοριών, των Γραφείων Εθνικής Ασφάλειας σε Υπουργεία και Περιφέρειες, του Εισαγγελέα Εθνικής Ασφάλειας είναι μερικές από τις προτάσεις – παρεμβάσεις που προτείνουμε. Για όσους δεν το γνωρίζουν, στη Βουλή των Ελλήνων δεν υφίσταται Διαρκής Επιτροπή Εθνικής Ασφάλειας και Πληροφοριών για τον Κοινοβουλευτικό έλεγχο των Υπηρεσιών Πληροφοριών. Όλοι είδαμε τον τραγέλαφο στις συνεδριάσεις της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας. Ουδείς κατάλαβε τις πταίει καθώς οι άμεσα υπεύθυνοι κρύβονταν πίσω από το απόρρητο.
4) Γιατί το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα διστάζει να θεσμοθετήσει τις απαιτούμενες αλλαγές;
Το ερώτημα σας είναι εύλογο. Οι λόγοι είναι δύο α) Ελλειψη Κουλτούρας Εθνικής Ασφάλειας β) Κομματισμός.
Το πολιτικό προσωπικό (Βουλευτές, Περιφερειάρχες, Δήμαρχοι) ποτέ δεν έχει παρακολουθήσει ένα σεμινάριο σε θέματα Εθνικής Ασφάλειας. Θυμάστε την περίπτωση Σημίτη (το βράδυ των Ιμίων / 1996) που δεν γνώριζε τι ήταν οι κανόνες εμπλοκής (με βάση την μαρτυρία του Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχου Λυμπέρη). Ενώ υφίσταται η Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης, για παράδειγμα, στο πρόγραμμα σπουδών για την κατάρτιση ανώτερων στελεχών του Δημόσιου Τομέα δεν υπάρχει μάθημα για την Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας. Απο την άλλη πλευρά τα κόμματα όταν είναι στην εξουσία επιθυμούν να ελέγχουν ολοκληρωτικά το κράτος χωρις να υπάρχουν αυτόνομες δομές χάραξης στρατηγικής. Η ύπαρξη ενός Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας που θα εκπονεί τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας θεωρείται αντίβαρο στην κομματική ορθότητα. Ο νοών νοείτο…
5) Εν όψει εκλογών (21/5/2023) τι θα λέγατε στους αρχηγούς των κομμάτων;
Να αλλάξουν μυαλά αν και το θεωρώ απίθανο καθώς και οι ίδιοι προέρχονται από τον κομματικό σωλήνα και έχουν διαποτιστεί, από τα νεανικά τους χρόνια, με την νοοτροπία της κομματικής ορθότητας. Όμως η πραγματικά είναι αμείλικτη: Το σκάνδαλο των υποκλοπών και του predator, η υπόθεση της Ρωσίδας κατασκόπου, η τραγωδία των Τεμπών, η απουσία αντισεισμικού ελέγχου σε περίπου 55.000 εγκαταλελειμμένα κτίρια του δημόσιου, η υποστελέχωση του Πυροσβεστικού Σώματος μας δείχνουν ότι δεν υπάρχει άλλη επιλογή από τη θεσμική θωράκιση της χώρας με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Γιατι η Εθνική Ασφάλεια δεν είναι μόνο η εδαφική ακεραιότητα, τη τρομοκρατία ή την αντικατασκοπεία.
Είναι ένας συλλογικός όρος που σχετίζεται με την Εθνική Άμυνα και το δημογραφικό πρόβλημα. Την ενεργειακή ασφάλεια και τις δημόσιες υποδομές. Την οικονομική ασφάλεια και την κοινωνική συνοχή. Τον πολιτικό και θρησκευτικό εξτρεμισμό και την κυβερνοασφάλεια. Και το ερώτημα προς τους αρχηγούς των κομμάτων είναι: Διαθέτει η Ελλάδα σήμερα την κατάλληλη Αρχιτεκτονική Εθνικής Ασφάλειας για να αντιμετωπίσει τις απειλές του 21ου αιώνα; Το βιβλίο δίνει τις απαντήσεις…
