Η εξ ανατολών προερχόμενη πολυεθνική COSCO σε μια εποχή έντονου διπολισμού και με φόντο ένα ιδιαίτερα ασταθές πολιτικό περιβάλλον στην Ελλάδα, προχωρούσε κανονικά την επένδυση της στο λιμάνι του Πειραιά. Η κυβερνητική εναλλαγή το 2015 και η ανάληψη της διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτέλεσε εμπόδιο στην υλοποίηση των σχεδιασμών της και κατ’ επέκταση στη διόγκωση του πλούτου της. Αξιοποιώντας δηλαδή τη στρατηγική θέση του λιμανιού, αλλά και την άρτια συνεργασία που ανέπτυξε και με τη κυβέρνηση της «πρώτης φοράς Αριστερά» εξακολουθούσε να αυξάνει τα κέρδη της.
Για το έτος που διανύουμε -μόνο στην Ελλάδα- ο κινεζικός κολοσσός είχε κέρδη άνω των 20 εκατομμυρίων ευρώ. Παρόλο αυτά όμως, κρίθηκε κοστοβόρο να επισκευαστεί η γερανογέφυρα πάνω στην οποία έχασε τη ζωή του εν ώρα εργασίας ο εργάτης Δημήτρης Δαγκλής. Προτού βιαστείτε ορισμένοι να ομονοήσετε πως ήταν η κακιά στιγμή αυτή που στέρησε από τον Δημήτρη τη ζωή του, ας αναλογιστείτε πόσες αντίστοιχες κακές στιγμές έχουν σημειωθεί μόνο τα τελευταία χρόνια.
Τα στοιχεία του ΣΕΠΕ ομολογούν αυτό που πάντα οι εργοδότες επιδιώκουν να συγκαλύψουν. Τις ευθύνες τους. Για την περίοδο 1999-2017 τα επίσημα καταγεγραμμένα εργατικά «ατυχήματα» στην χώρα μας είναι 107.617. Από αυτά, τα 2.039 υπήρξαν θανατηφόρα. Το συμπέρασμα που εξάγεται από αυτά τα δεδομένα είναι ότι καθημερινά στην Ελλάδα στο διάστημα που προαναφέρθηκε 19 εργαζόμενοι τραυματίζονταν στο χώρο δουλειάς τους, ενώ 1 εργαζόμενος πέθαινε κάθε τρεις ημέρες εν ώρα εργασίας.
Προς αποφυγήν όμως εθνικοποίησης αυτής της σκληρής πραγματικότητας, ας ρίξουμε μια ματιά και τι συμβαίνει αντίστοιχα και στα υπόλοιπα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με την Eurostat, το 2018 συγκεκριμένα σημειώθηκαν περισσότερα από 3 εκατομμύρια εργατικά «ατυχήματα». Από αυτά, τα 3.332 ήταν θανατηφόρα. Ο Ευρωπαίος εργαζόμενος δηλαδή εν έτη 2021 και με την επιστημονική πρόοδο τις τελευταίες δεκαετίες σε πλήρη εξέλιξη, οφείλει να αμφιταλαντεύεται για το εάν θα γυρίσει ζωντανός ή όχι στο σπίτι του.
Στη περίπτωση όμως της απώλειας του Δημήτρη στο Πειραιά αξίζει να εξεταστεί όχι μόνο η αιτία που τον οδήγησε στο θάνατο, αλλά και το συνακόλουθο ξέσπασμα οργής των συναδέλφων του. Να αναλυθεί δηλαδή αυτό που πέτυχαν με τις κινητοποιήσεις και τις απεργίες τους οι εργάτες στο λιμάνι, όχι όμως για να λησμονήσουν τον νεκρό συνάδελφο τους. Αλλά για μη θρηνήσουν στο μέλλον και άλλους. Η αγανάκτηση έδωσε τη θέση της στην αγωνιστική διεκδίκηση και το πένθος μετατράπηκε σε θέληση για να αλλάξουν οι όροι εργασίας για όλους τους.
Η ισχύουσα νομοθεσία που κληροδότησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή της Νέας Δημοκρατίας, προβλέποντας ηλεκτρονική ψηφοφορία για την εκλογή οργάνων και την πραγματοποίηση απεργίας δεν εφαρμόστηκε ούτε για μια στιγμή. Οι εργάτες της COSCO συσπειρωμένοι στο ταξικά προσανατολισμένο εργατικό σωματείο τους και λειτουργώντας μέσα στο πλαίσιο Γενικής Συνέλευσης αποφάσισαν να διακόψουν τις εργασίες τους, αξιώνοντας από την εταιρεία ριζικές αλλαγές. Η λογική του «τίποτα δεν αλλάζει» απέτυχε.. Και μάλιστα πολύ γρήγορα μιας και η εργοδοσία υπέκυψε μπροστά στην περαιτέρω απώλεια των κερδών της.
Μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα οι εργάτες απέσπασαν τη δέσμευση της εργοδοσίας για σύσταση επιτροπής Υγιεινής και Ασφάλειας με συμμετοχή των μελών του σωματείου τους, κατάργηση των εξαντλητικών κόντρα βαρδιών που ήταν επιβεβλημένες, αλλά και πεντάωρα πόστα. Και όλα αυτά ενώ (και αυτή) η απεργία είχε κριθεί «παράνομη και καταχρηστική». Οι εργάτες μάλιστα κλήθηκαν να σταματήσουν την απεργία τους διότι, όπως τους καταλόγισαν, «δυσφημείται η χώρα και πλήττεται το διεθνές εμπόριο».
Η λογική της ανάθεσης ατόνησε καθώς οι εργαζόμενοι συλλογικά και οργανωμένα άλλαξαν τους όρους που επέβαλε η εταιρεία. Χωρίς την παρέμβαση τρίτων και με γνώμονα τις δικές τους ανάγκες κατόρθωσαν αυτό που φάνταζε ανέφικτο. Να λυγίσουν μια από τις ισχυρές πολυεθνικές εταιρείες του κόσμου, επιβεβαιώνοντας ότι η εκάστοτε απεργία συνιστά την πιο σημαντική μορφή πίεσης που μπορεί να ασκηθεί απέναντι στην εργοδοσία.
Μιας και μιλάμε για τη σημασία της απεργίας αξίζει να λησμονήσουμε την ανάρτηση του Γιώργου Κυρίτση του ΣΥΡΙΖΑ, μπροστά στην μεγαλειώδη απεργιακή κινητοποίηση τον περασμένο Ιούνιο με αφορμή το νομοσχέδιο Χατζηδάκη. «Το εργασιακό νομοσχέδιο του Χατζηδάκη μαθηματικά θα ψηφιστεί όσο μαζική και αν είναι η απεργία. Οι εργαζόμενοι πρέπει να στηρίξουν τις πολιτικές δυνάμεις που όχι μόνο θα αντιπαλέψουν, αλλά και που μπορούν να αλλάξουν αυτούς τους αντεργατικούς νόμους ως κυβερνητική πλειοψηφία», συστήνοντας δηλαδή ψήφο στον ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Κυρίτσης διαψεύστηκε δεύτερη συνεχόμενη φορά μέσα σε ένα μήνα διότι πριν από την επιτυχημένη απεργιακή πρωτοβουλία των εργατών της COSCO είχε προηγηθεί η επίσης νικηφόρα απεργία των εργαζομένων στην e-food. Επιστρέφοντας και αυτοί με τη σειρά τους το τελεσίγραφο που τους απέστειλε η εταιρεία και εξασφαλίζοντας συμβάσεις αορίστου χρόνου. Η ηττοπαθής ανάρτηση του δημοσιογράφου της ΑΥΓΗΣ και πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαίωσε την αποκήρυξη ταξικής πάλης εκ μέρους του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Όμως το πρόβλημα δεν είναι ούτε ο ΣΥΡΙΖΑ, ούτε η COSCO, ούτε θα ήταν εύστοχο αν οι απανταχού εργάτες ταξινομούσαν τα αφεντικά τους σε καλά ή όχι. Αυτό μάλλον θα συσκότιζε την επιθυμία τους να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας τους, να εξασφαλίσουν ότι θα γυρίσουν υγιείς πίσω στις οικογένειες τους. Από την εποχή της αρχαιότητας και το καθεστώς της δουλείας, η ανθρωπότητα πέρασε στο μεσαίωνα και τη φεουδαρχία, ενώ τους τελευταίους δυο αιώνες επικρατεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής. Ανεξάρτητα από αν μιλάμε για πρόοδο της ανθρωπότητας μέσα σε αυτές τις διαδοχικές ιστορικές περιόδους, εντοπίζεται μια κοινή συνισταμένη. Η εκμετάλλευση αυτών που εργάζονται προς όφελος αυτών που καρπώνονται την παραγωγή. Η ιστορία όμως δεν έμεινε στάσιμη, πάντα προχωρούσε. Προς ποια κατεύθυνση θα πορευτεί όμως την επόμενη φορά;
Θανάσης Σκούφιας, Απόφοιτος τμήματος Βαλκανικών Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
