Οι φορές που η Λευκορωσία έχει απασχολήσει την πολιτική επικαιρότητα το τελευταίο διάστημα δεν είναι λίγες. Έπειτα από τις εκλογές του Αυγούστου 2020, η χώρα της ανατολικής Ευρώπης έχει κατακλυστεί από διαδηλώσεις ενάντια στον -αμφιλεγόμενο- πρόεδρο της χώρας Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο οποίος κατηγορείται για νοθεία και παραποίηση του εκλογικού αποτελέσματος. Οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν ήδη από το καλοκαίρι και διήρκησαν μέχρι τον Οκτώβριο του 2020 και χαρακτηρίστηκαν από πρωτόγνωρη δυναμική για τη χώρα. Παράλληλα, γνωστοποιήθηκαν οι συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων εκ μέρους του καθεστώτος, καθώς πολλά μέλη της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφοι και αντιφρονούντες φυλακίστηκαν. Την ίδια στιγμή, η βία εις βάρος διαδηλωτών ήταν υπέρμετρη και είχε ως αποτέλεσμα χιλιάδες συλλήψεις, αλλά και τέσσερις θανάτους. Από την άλλη πλευρά, η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλε κυρώσεις στη Λευκορωσία, ενώ η ηγέτιδα της αντιπολίτευσης, Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια, κατέφυγε στη Λιθουανία.
Μολαταύτα, ο Λουκασένκο δεν αρκέστηκε στις φυλακίσεις ώστε να μειώσει τη δυναμική των αντιπάλων του και την Κυριακή 23 Μαϊου 2021, προέβη σε κρατική αεροπειρατεία, μια πρωτόγνωρη για τη διεθνή κοινότητα πράξη, η οποία -δικαίως- έχει εγείρει ανησυχίες. Η πράξη αυτή αποσκοπούσε στη σύλληψη του ακτιβιστή και δημοσιογράφου Ραμάν Προτάσεβιτς, μέλος της λευκορωσικής αντιπολίτευσης και έλαβε χώρα στην πτήση Αθήνα-Βίλνιους της Ryanair. Πιο συγκεκριμένα, ενόσω η πτήση βρισκόταν στον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας, πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση στο Μινσκ, με το πρόσχημα ύπαρξης βόμβας. Το αεροπλάνο συνοδευόταν και από δυο μαχητικά. Ο Προτάσεβιτς βρισκόταν στην Αθήνα, καθώς ήταν μέλος στην αντιπροσωπεία της αντιπολίτευσης που κάλυπτε την ηγέτιδα Σβετλάνα Τιχανόφσκαγια κατά τη συμμετοχή της στο Φόρουμ των Δελφών. Ο δημοσιογράφος είχε εγκαταλείψει τη Λευκορωσία, στην οποία βρίσκεται αντιμέτωπος με θανατική ποινή, αφού μέσω του καναλιού NEXTA στο telegram κάλυπτε διαρκώς τις διαδηλώσεις του φθινοπώρου 2020. Με την προσγείωση του αεροπλάνου στο Μινσκ, ο Προτάσεβιτς συνελλήφθη.
Άμεσες ήταν οι αντιδράσεις πολλών ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως του προέδρου της Λιθουανίας, αλλά και της Ούρσουλα Φον ντεν Λάιεν. Επιπλέον, το γεγονός καταδίκασε ο Διεθνής Οργανισμός Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), επισημαίνοντας ότι αποτελεί και παράβαση της Σύμβασης του Σικάγο για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, ενώ άμεση έρευνα για το συμβάν ζήτησε και το ΝΑΤΟ. Πράγματι, πρόκειται για μια νέα πραγματικότητα η οποία καθιστά πλέον επικίνδυνο τον εναέριο χώρο της Λευκορωσίας και έρχεται να επαληθεύσει για ακόμη μια φορά την επικινδυνότητα του Λουκασένκο, αλλά και τον χαρακτηρισμό της Λευκορωσίας ως η «τελευταία δικτατορία της Ευρώπης».
Πηγές:
- CNN, Did Belarus ‘hijack’ a civilian airliner to detain an activist ? https://edition.cnn.com/2021/05/23/europe/belarus-ryanair-pratasevich-intl/index.html
- Καθημερινή, Ραμάν Προτάσεβιτς : Ποιος είναι ο μπλόγκερ από τη Λευκορωσία- Γιατί βρισκόταν στην Αθήνα. https://www.kathimerini.gr/world/561373777/roman-protasevits-poios-einai-o-mplogker-apo-ti-leykorosia-giati-vriskotan-stin-athina/
Ιωάννα Κυνηγοπούλου, Φοιτήτρια Πολιτικών Επιστημών
Πηγή Εικόνας: https://indianexpress.com/article/world/who-is-roman-protasevich-captive-journalist-belarus-7327684/
