Γράφω αυτές τις σκέψεις λίγες ώρες μετά τα επίσημα αποτελέσματα του πρώτου γύρου εκλογών για την ανάδειξη του νέου Προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Οι δύο υποψήφιοι που θα δώσουν τη δική τους μάχη την ερχόμενη Κυριακή είναι ο Χάρης Δούκας και ο Νίκος Ανδρουλάκης, σε μια εντελώς αμφίρροπη μονομαχία. Στο παρόν κείμενο θα μελετήσουμε τα πιθανά σενάρια και με κάποιον τρόπο θα προσπαθήσουμε να δούμε το μέλλον του ΠΑΣΟΚ. Η Πολιτική Επιστήμη δεν έχει περιθώρια σίγουρων προβλέψεων, αλλά σίγουρα γίνεται πιο ενδιαφέρουσα όταν την αποκωδικοποιείς.
Μετά τις εκλογές της Κυριακής 6 Οκτώβρη, κατέστη σαφές ότι το ΠΑΣΟΚ κέρδισε. Οι 300.000 ψηφοφόροι που έσπευσαν να εκλέξουν νέο Πρόεδρο, αφενός αποτελούν ένα μεγάλο νούμερο, αφετέρου είναι περισσότεροι από τους ψηφίσαντες του 2021, για την ίδια ακριβώς διαδικασία. Αν και τα νούμερα δείχνουν ελπιδοφόρα, θα μου επιτρέψετε να παραμείνω ρεαλιστής ή και απαισιόδοξος για κάποιους από τους αναγνώστες. Από τα χθεσινά ποσοστά μπορούν να εξαχθούν συμπεράσματα για το μέλλον του ΠΑΣΟΚ που αν μη τι άλλο δε θα μπορούσε κανείς να τα χαρακτηρίσει αισιόδοξα. Δούκας ή Ανδρουλάκης: Μπρος γκρεμός και πίσω… Ανδρέας, για ένα ΠΑΣΟΚ που πέρασε και δεν ξαναγυρνά.
Η επανεκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη σημαίνει το τέλος των διψήφιων αριθμών του κόμματος στις επόμενες εκλογές. Παρακαλώ, μη σας φανεί απόλυτη η παραπάνω σκέψη. Ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν κατάφερε να ανεβάσει τα νούμερα του ΠΑΣΟΚ ιδιαίτερα, και μάλιστα σε εποχές που θα μπορούσε να το κάνει με αρκετή ευκολία. Σκεφτείτε μόνοι σας ποιες εποχές. Η επικοινωνιακή ανεπάρκεια υπήρξε ολοφάνερη καθόλη τη διάρκεια της θητείας του, χωρίς σαφή προσανατολισμό και καμία σοβαρή πολιτική ατζέντα. Από που προήλθαν λοιπόν οι περίπου 90 χιλιάδες ψήφοι; Σύντομη και τολμηρή απάντηση. Από κομματικά όργανα, μηχανισμούς και πέριξ αυτών. Αν λοιπόν επανεκλεγεί ο Νίκος Ανδρουλάκης, πώς πιστεύουν οι φίλοι του ΠΑΣΟΚ ότι μπορεί να κάνει ‘’θαύματα’’ που δεν έκανε τόσα χρόνια; Η κατάληξη μάλλον θα είναι η εξής: ένα ΠΑΣΟΚ χωρίς αρχή μέση και τέλος, χωρίς εμπιστοσύνη από τον ελληνικό λαό και χωρίς καμία καινούργια ιδέα ή άσκηση πολιτικής. Στο ίδιο τέμπο, το ΠΑΣΟΚ είναι αναγκασμένο να βουλιάξει.
Η υποψηφιότητα του Χάρη Δούκα αποτελεί ακόμα μια προβληματική περίπτωση για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, κάτι που έγινε έντονα αντιληπτό από τα ποσοστά που σημείωσε στο δήμο Αθηναίων. Είναι έντονη η συζήτηση, ειδικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης που έδειξαν οι συμπολίτες του Δούκα στο έργο και στην παρουσία του ως Δήμαρχος Αθηναίων. Το κύριο ερώτημα που εγείρεται στην προκειμένη περίπτωση είναι κατά πόσο μπορεί ένας πολιτικός με τόσα παράπονα από την μέχρι τώρα θητεία του στο Δήμο, να αναλάβει ένα ολόκληρο κόμμα, και δη του τεράστιου ΠΑΣΟΚ. Οι φωνές που βρίσκονται αντιμέτωπες με τον Χάρη Δούκα, σαφώς έχουν και σε μία άκρη του μυαλού τους, ότι ο ίδιος δεν είναι εκλεγμένος Βουλευτής, με συνέπεια το ΠΑΣΟΚ να μείνει ‘’ακέφαλο’’ για αρκετά μεγάλο διάστημα στο ελληνικό Κοινοβούλιο. Και πράγματι αυτά τα επιχειρήματα έχουν απόλυτη βάση, πόσω μάλλον όταν συζητάμε για την ανόρθωση ενός μεγάλου και ιστορικού κομματικού οργανισμού όπως το ΠΑΣΟΚ. Είναι ο Χάρης Δούκας ικανός να κυβερνήσει αυτό το πλοίο ή απλά θα παραμείνει ένα πλοίο στάσιμο και χωρίς σκοπό μετά την εκλογή του;
Σε κάθε περίπτωση, μέσα στην εβδομάδα ανάμεσα στον πρώτο και στο δεύτερο γύρο θα υπάρξουν καθοριστικοί παράγοντες για το νικητή και επόμενο Πρόεδρο του κόμματος. Το πιθανό debate, για παράδειγμα, θα καθορίσει εν πολλοίς την επόμενη ψήφο, αφού θα βγούν κρίσιμα συμπεράσματα στην μεταξύ τους αναμέτρηση και την ετοιμότητα που αυτοί θα έχουν. Επιπλέον, οι κατευθύνσεις που θα δώσουν οι συνυποψήφιοι του πρώτου γύρου, θα κρίνει σε ένα μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα. Μπορεί όλοι να κράτησαν μια ουδέτερη στάση για το που θα κατευθύνουν τους ψηφοφόρους τους, όμως θεωρείται δεδομένη η -έστω και έμμεση- υπόδειξη του επόμενου ηγέτη του κόμματος. Μη ξεχνάμε ότι Παύλος Γερουλάνος και Άννα Διαμαντοπούλου, συγκέντρωσαν συνολικά το 40% των ψήφων και η δική τους στάση θα χαράξει το μέλλον του κόμματος.
Όχι, δεν πιστεύω ότι θα αλλάξουν πολλά στο ΠΑΣΟΚ ούτε και στην αντιπολιτευτική του ικανότητα. Σε μία περίοδο που είναι απαραίτητη η ισχυρή και ανανεωμένη αντιπολίτευση που έχει πλήρως καταρρεύσει, κρίνω μη επαρκείς σαν Προέδρους τόσο τον Νίκο Ανδρουλάκη όσο και το Χάρη Δούκα με τη μέχρι τώρα πολιτική του πορεία. Εύχομαι να έχω απόλυτο άδικο και σύντομα η Ελλάδα να αποκτήσει μια ισχυρή και αξιόπιστη αντιπολιτευτική δύναμη.
Διαμαντής Αμπατζής, Πολιτικός Επιστήμονας – Επικοινωνιολόγος
