Μια σταγόνα δικαιοσύνης, και μια κοινωνία διχασμένη| Hannah Jane Pigott

Το όνομα του παγκοσμίως πλέον γνωστό. Τρείς λέξεις χαραγμένες για πάντα στην ψυχή μας. Εννέα λεπτά και είκοσι εννέα δευτερόλεπτα αδύνατο να διαγραφούν από τη μνήμη μας.

Ο George Floyd ήταν ένας άνθρωπος που έχασε άδικα την ζωή του στα χέρια ενός άνθρωπου που αποτελούσε σύμβολο της ασφάλειας, της προστασίας, και της δικαιοσύνης. Ήταν ένας άνθρωπος, όχι χωρίς λάθη στο παρελθόν του, όχι αθώος εγκλημάτων, αλλά αθώος του εγκλήματος για το οποίο κατηγορούνταν, άοπλος και αθώος εκείνη την ημέρα.

Στις 25 Μαίου λοιπόν του 2020, ο κ. Floyd συλλήφθηκε σε έναν πεζόδρομο της Μινεάπολης, Μινεσότα, για μικροαδίκημα, και υπό την παρουσία 4 αστυνομικών συγκρατήθηκε, με το γόνατο του Derek Chauvin να πιέζει στον λαιμό του, μέχρι που σταμάτησε να αναπνέει. Φωτογραφίες και βίντεο από μάρτυρες του συμβάντος διέρρευσαν, και ακολούθησε ένα κύμα αγανάκτησης, μια πολιτική και κοινωνική αναταραχή που ξεπέρασε τα σύνορα των Ηνωμένων Πολιτειών και έφθασε σε όλα τα άκρα του κόσμου.

Τα γεγονότα εκείνης της ημέρας ήταν για όλους σοκαριστικά. Η κοινή γνώμη ήταν όμως διχασμένη. Για κάποιους, ήταν οι τρομερές ενέργειες ενός “κακού μήλου που έπεσε από τις ρωγμές”, ένα φρικτό μεν, αλλα μεμονωμένο περιστατικό. Για άλλους ήταν ακόμη ένα θύμα αστυνομικής βίας, άλλο ένα όνομα στη λίστα των αδικοχαμένων ζωών, για έναν και μόνον λόγο, το χρώμα του δέρματός τους. Όπως άλλωστε και αυτή της Breonna Taylor και του Ahmaud Arbery.

Οι δρόμοι της Αμερικής πλημμύρισαν με διαδηλώσεις, με πολίτες να απαιτούν τέλος του συστηματικού ρατσισμού στην κοινωνία τους. Στην πρώτη γραμμή φυσικά το Black Lives Matter, ένα αποκεντρωμένο κοινωνικό και πολιτικό κίνημα ιδρυμένο το 2013 μετά τον θάνατο του δεκαεπτάχρονου άοπλου αφροαμερικανού Trayvon Martin, και την αθώωση του εμπλεκόμενου αστυνομικού. Τα συναισθήματα της οργής και της αδικίας των διαδηλωτών ήταν αυτή τη φορά αδιαμφισβήτητα, και αδιανοήτως ισχυρά, έτσι και στράφηκαν σε κάποιες περιπτώσεις προς την βία και την καταστροφή.

Ο θάνατος του κ. Floyd έθεσε το πολυσχιδές και λαβυρινθικό ζήτημα του συστηματικού ρατσισμού στην χώρα υπό ανάλυση για άλλη μια φορά, και δίχασε βαθιά την κοινωνία. Διότι ένα μέρος της υποστήριζε και υποστηρίζει, πως ο κ. Floyd αποτελεί παράδειγμα της καθημερινότητάς τους, και της ανισότητας, και αδικίας που βιώνουν ορισμένοι άνθρωποι σε αυτή. Αποτελεί την τέλεια απόδειξη πως το χρώμα του δερματος ορίζει ακόμα την μοίρα και τα δικαιώματα ενός ανθρώπου. Αντίστοιχα υπάρχουν οι άνθρωποι που καθορίζουν την μοίρα και την αξία άλλων λόγω της διαφορετικότητας τους. Και έπειτα υπάρχει ένα μέρος της αμερικανικής κοινωνίας το οποίο, ενώ κατανοεί προφανώς την ύπαρξη διακρίσεων σε ατομικό επίπεδο, και τον πόνο που προκαλούν, και κατακρίνει την κάθε εμφάνισή τους, υποστηρίζει, ωστόσο πως η κοινωνική ισότητα έχει δει ουσιώδη βελτίωση η οποία δεν πρέπει να αγνοείται, και η ιδέα του συστηματικού ρατσισμού στο σήμερα, είναι ακριβώς αυτό, μια ιδέα, προερχόμενη από τα φρικτά γεγονότα της ιστορίας τους, και από τον φόβο της επανάληψης τους.

Αφαιρώντας την δεύτερη κατηγορία από αξιολόγηση, για προφανείς λόγους, μένουν μπροστά μας δυο απόψεις, οι οποίες πολύ δύσκολα συναντιώνται στη μέση. Η προκειμένη συζήτηση ωστόσο, όπως και προαναφέρθηκε, δεν είναι ούτε πρωτόγνωρη, ούτε πρωτότυπη για τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Το αίνιγμα της κοινωνικής ισότητας, ή μάλλον ανισότητας, απασχολεί την χώρα από την αποικιακή εποχή, με διάφορους τρόπους εκδήλωσης ρατσισμού, και πολλαπλά θύματα με την πάροδο των χρόνων. Από σφαγές των ιθαγενών πληθυσμών της Αμερικής, στην δουλεία και φυλετικό διαχωρισμό εις βάρους των αφροαμερικανών, στον ξενοφοβικό αποκλεισμό των μη-προτεστάντων μεταναστών. Η επίσημη φυλετική διάκριση απαγορεύθηκε σε μεγάλο βαθμό στα μέσα του 20ου αιώνα, και σταδιακά άρχισε να θεωρείται και ηθικά απαράδεκτη, όμως δεν παύει να αντικατοπτρίζεται στην κοινωνικο-οικονομική ανισότητα, και μια από τις μεγαλύτερες κριτικές που ασκείται στην σύγχρονη Αμερική αποτελεί την καθυστέρηση, ή και άρνηση αντιμετώπισής της.

Και έτσι, φθάνουμε στο σήμερα. Όπου μια χώρα είναι χωρισμένη σε δυο κοινωνίες. Όπου η συμβίωση των καταπιεσμένων και των καταπιεστών γίνεται όλο και δυσκολότερη, και το χάσμα μεταξύ τους μεγαλώνει με το κάθε περιστατικό που φθάνει στα αυτιά μας. Όπου το ζήτημα του συστηματικού ρατσισμού θα αναλυθεί μόνο αφού αναγκαστεί όλος ο κόσμος να δει ένα τόσο αναίδειο έγκλημα, όπου ακόμη και τότε ο διχασμός των απόψεων και η αντιπαλότητα αυτών θα κυριαρχίσουν στην συζήτηση και θα την εμποδίσουν. Όπου στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης εστιάζουν στην βία των γεγονότων, και όχι στους λόγους για τους οποίους υπάρχει αυτή η βία.

Κατανοώντας λοιπόν τα παραπάνω, γίνεται σαφής η ακραία δυσκολία με την οποία μπορεί μια κοινωνία να ενωθεί ξανά, όταν ίσως δεν γνώριζε ποτέ κάτι άλλο πέραν του διχασμού. Αν και δεν είναι δική μας η θέση να το ορίσουμε, δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε αν ίσως το κάποτε πρότυπο του Αμερικανού Πολίτη, έπαιξε τον ρόλο του στην δημιουργία των τέρατων που ζούν σήμερα ανάμεσα μας. Αυτό διότι το εν λόγω πρότυπο, γνωστό ως W.A.S.P. model (White Anglo-Saxon Protestant), που καθοδήγησε και μια ισχυρή άρχουσα τάξη, διηρκούμενη πάνω από έναν αιώνα, έδωσε όλα τα κοινωνικά και πολιτικά πλεονεκτήματα σε μια μικρή και συγκεκριμένη ελίτ ομάδα, προκαλώντας και μια σαφή σύνδεση της φυλής και της θρησκείας με την κοινωνική υπερισχύ, σύνδεση η οποία αποτελεί βάση της ίδιας της ιδεολογίας της κάθε είδους διάκρισης.

Επανέρχοντας ωστόσο στην σημερινή συζήτηση, και στην τραγωδία του 25 Μαίου 2020, ενώ το ζήτημα του ρατσισμού απέχει πολύ από την επίλυσή του και οι ερωτήσεις που προκλήθηκαν δεν έχουν απαντηθεί ακόμη, η ώρα της δικαίωσης για τον George Floyd έφθασε. Στις 29 Μαρτίου 2021 ξεκίνησε στην Μινεάπολη η δίκη του Derek Chauvin. Ο 45άχρονος, πρώην πλεόν, αστυνομικός κατηγορούνταν για ανθρωποκτονία, ακούσια ανθρωποκτονία και βιαιοπραγία, ενώ η δίκη των τριών υπολοίπων εμπλεκομένων, κατηγορούμενοι για συνέργεια στον θάνατο του αφροαμερικανού, αναμένεται να ξεκινήσει το καλοκαίρι.

Η δίκη διεξήχθη σε τεταμένη ατμόσφαιρα, με καθημερινές διαδηλώσεις να οργανώνονται σε καθημερινή βάση, ιδίως μετά τον πρόσφατο θάνατο ενός νεαρού αφροαμερικανού από κατά τη διάρκεια τροχονομικού έλεγχου.

Το σώμα των ενόρκων, συσκέφθηκε συνολικά για περίπου 10 ώρες, ένα σχετικά μικρό χρονικό διάστημα για μια δίκη τέτοιου μεγέθους, σύμφωνα με ειδικούς, και την Τρίτη 21 Απριλίου, μόλις δυο μέρες μετά τις τελικές αγορεύσεις, είχε την τελική του απόφαση. Ο Derek Chauvin κρίθηκε ένοχος όλων των κατηγοριών, η αναμενόμενη ποινή κάθειρξης άνω των 40 ετών.

Η δικαιοσύνη που δόθηκε για την κλεμμένη ζωή του George FLoyd δεν σημαίνει ωστόσο τέλος της κοινωνικής ανισότητας, όπως και προαναφέρθηκε. Είναι όμως μια μικρή νίκη, μια σταγόνα δικαιοσύνης στον τεράστιο αγώνα προς την αλλαγή.

Και προφανώς καμία δικαστική απόφαση δεν δύναται να γεμίσει την πληγή που άφησε το φρικτό αυτό έγκλημα στην οικογένεια του, αλλά ίσως να τους δίνει λίγη παρηγοριά το γεγονός ότι το όνομα του George Floyd αποτελεί σκληρή υπενθύμιση για όλους μας πως ένας κόσμος χωρίς συμπόνια για τον συνάνθρωπό μας, είναι ένας κόσμος ανυπόφερτος.

Έτσι, καθώς πλησιάζει η επέτειος ενός έτους από τον θάνατο του, οφείλουμε όλοι να κάνουμε το κομμάτι μας. Διότι μόνο τότε, κάποια στιγμή, τα λόγια της μικρής Gianna Floyd, “ο μπαμπάς μου θα αλλάξει τον κόσμο”  μπορεί και να φέρουν ίχνη αλήθειας.

Hannah Jane Pigott, Φοιτήτρια Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών

Πηγή Εικόνας: https://www.google.com/search?q=George+floyd&rlz=1C1CHBD_enGR919GR919&sxsrf=ALeKk01SPs6AZIcIURZ9MKIDUkuyMRlXIA:1620846557975&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwiZ1Mr668TwAhVWgf0HHXvyDbEQ_AUoAXoECAEQAw&biw=1920&bih=969#imgrc=t3jdhLNXju9WRM&imgdii=h3nc_JJ4qJNgbM