Τα ανθρώπινα δικαιώματα και οι προσωπικές ελευθερίες, με το διάβα των αιώνων, έχουν υποστεί πολλές αλλαγές και έχουν προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε κοινωνίας, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ήταν τίποτα άλλο πέρα από ένα γενικό σύνολο ηθικών αρχών και κανόνων που πολλές φορές δεν τηρούνταν ή καταπατούνταν εντελώς από αυτούς που όριζαν τις τύχες των ανθρώπων. Το συχνότερο θύμα αυτής της καταπίεσης παγκοσμίως είναι οι γυναίκες, όπου, ακόμη και σήμερα, και ειδικά σε κάποιες χώρες της Αφρικής αλλά και σε περιοχές της Ασίας και του Ισλαμικού Κόσμου, δεν θεωρούνται τίποτα άλλο παρά «αντικείμενα». Παρ’ όλα αυτά, κάποιες χώρες, έστω και καθυστερημένα, φαίνονται να κάνουν βήματα για να καταρριφθεί αυτή η άνιση συμπεριφορά ανάμεσα στα δύο φύλα, με την Ινδονησία να κάνει την πιο πρόσφατη θετική αλλαγή στον στρατό της.
Εδώ και δεκαετίες, ο Ινδονησιακός στρατός υποβάλει γυναίκες νεοσύλλεκτους – καθώς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τις υποψήφιες συζύγους ανδρών στρατιωτών- στα λεγόμενα «Τεστ Παρθενιάς». Γνωστά και ως «τεστ των δύο δακτύλων» (two-finger tests), οι υπεύθυνοι γιατροί ελέγχουν τον παρθενικό υμένα των γυναικών νεοσύλλεκτων για να προσδιορίσουν την παρθενιά τους. Όσες αποδεικνύονταν ότι δεν είναι παρθένες απορρίπτονταν από τη διαδικασία της στρατολόγησης, ανεξαρτήτως αν συμπλήρωναν όλες τις υπόλοιπες προϋποθέσεις που έθετε ο στρατός της χώρας. Σύμφωνα με το Human Rights Watch (HRW), η έδρα του οποίου είναι στη Νέα Υόρκη, και το οποίο διεξήγαγε έρευνες το 2014 και το 2015 σχετικά με αυτήν την πρακτική, ενώ το 2017 ανανέωσε τις εκκλήσεις του για τον τερματισμό της, τα «τεστ» αυτά είναι σκληρά και απάνθρωπα. Μάλιστα, μια έρευνα που διεξάχθηκε το 2014 από τη συγκεκριμένη ομάδα υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αποκάλυψε πως η πρακτική εφαρμοζόταν όχι μόνον στον στρατό, αλλά και στις δυνάμεις ασφαλείας της Ινδονησίας γενικότερα, συμπεριλαμβανομένης και της αστυνομίας.
Ο στρατός είχε προηγουμένως υπερασπιστεί τη στάση του, λέγοντας πως αυτή η εξέταση ήταν απαραίτητη και σημαντική για τον προσδιορισμό της ηθικής των νεοσύλλεκτων. Ο Andika Perkasa, αρχηγός του επιτελείου του ινδονησιακού στρατού, δήλωσε στους δημοσιογράφους, την Τρίτη 10 Αυγούστου, ότι η αμφιλεγόμενη αυτή πρακτική είχε επισήμως σταματήσει, τονίζοντας ότι οι γυναίκες θα στρατολογούνται με τον ίδιο τρόπο με τους άνδρες, χωρίς τις διακρίσεις που ίσχυαν μέχρι τώρα. Οι νεοσύλλεκτοι πλέον θα επιλέγονταν με βάση την ικανότητά τους να ακολουθούν την εκπαιδευτική διαδικασία του στρατού. Συγκεκριμένα, ο κ. Perkasa, σε μια τηλεδιάσκεψη που ανέβηκε στον επίσημο λογαριασμό του ινδονησιακού στρατού στο YouTube στις 18 Ιουλίου, δήλωσε πως “Δεν θα υπάρξει άλλη [ιατρική] εξέταση εκτός αυτού του σκοπού. Υπάρχουν πράγματα που δεν έχουν σημασία και δεν είναι σχετικά … Και [δεν] μπορούμε να κάνουμε πλέον τέτοιου είδους εξετάσεις. Πρέπει να κάνουμε την ίδια εξέταση για τις νεοσύλλεκτες γυναίκες όπως κάνουμε για τους νεοσύλλεκτους άνδρες”. Το Ναυτικό, από την άλλη πλευρά, πραγματοποιούσε τεστ εγκυμοσύνης σε γυναίκες δόκιμους, αλλά όχι συγκεκριμένα τεστ παρθενίας, δήλωσε την Τετάρτη 11 Αυγούστου, ο εκπρόσωπός του Julius Widjojono. Επιπρόσθετα, ο Indan Gilang, εκπρόσωπος της Πολεμικής Αεροπορίας της Ινδονησίας, δήλωσε ότι, από την πλευρά τους, γινόντουσαν αναγκαστικές γυναικολογικές εξετάσεις στις νεοσύλλεκτες για τον έλεγχο ύπαρξης κύστεων ή άλλων επιπλοκών που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ικανότητα τους να υπηρετήσουν στην Αεροπορία.
Ομάδες υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παγκοσμίως “καλωσόρισαν” την ανακοίνωση ότι ο στρατός σταμάτησε αυτήν την απαρχαιωμένη πρακτική. Η Alim Qibtiyah, μέλος της Εθνικής Επιτροπής για τη Βία κατά των Γυναικών (γνωστή και ως Komnas Perempuan), δήλωσε ότι η απόφαση αυτή θα μπορούσε να σημαίνει περισσότερες ευκαιρίες για τις γυναίκες να ενταχθούν στο στρατό. Επί του παρόντος, το προσωπικό των ενόπλων υπηρεσιών της χώρας φτάνει τις 450.000, με μόνο το 10% να είναι γυναίκες. Ο Andreas Harsono, ερευνητής του οργανισμού Human Rights Watch για την Ινδονησία, είπε ότι η απόφαση ήταν “το σωστό”, προσθέτοντας ότι η πρακτική αυτή ήταν “εξευτελιστική, άδικη και τραυματική”. Επιπλέον, δήλωσε ότι το Human Rights Watch είχε μιλήσει με περισσότερες από 100 γυναίκες στρατιώτες που υποβλήθηκαν σε αυτές τις εξετάσεις όταν ήταν νεοσύλλεκτες, μία από τις οποίες είπε ότι υποβλήθηκε σε αυτήν το 1965. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, επίσης, στις κλινικές οδηγίες που είχε δημοσιεύσει το 2014 ως προς την υγειονομική περίθαλψη σεξουαλικά κακοποιημένων γυναικών, είπε ότι το λεγόμενο «τεστ παρθενίας» δεν είχε καμία επιστημονική βάση, ενώ το 2018 δημοσίευσε μια ακόμη επίσημη δήλωση σχετικά με αυτήν την πρακτική, υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπάρχει κανένας λόγος να συμβαίνει» γιατί δεν είχε καμία «επιστημονική εγκυρότητα» και μπορεί να επιφέρει άμεσες και μακροπρόθεσμες συνέπειες που να είναι επιζήμιες για τη σωματική, ψυχολογική και κοινωνική ευημερία των γυναικών που έκαναν το τεστ.
Η πρακτική αυτή, λοιπόν, εκτός από το ότι ήταν εντελώς εξευτελιστική, απάνθρωπη και απαρχαιωμένη, καταπατούσε, επίσης, ξεκάθαρα και άμεσα τις ατομικές ελευθερίες χιλιάδων – ίσως και εκατομμυρίων – γυναικών, αφού τους αφαιρούσε το δικαίωμα να αποφασίσουν οι ίδιες τι θα κάνουν με το σώμα τους, αγνοώντας επιδεικτικά τη θεμελιώδη αρχή της ελευθερίας της επιλογής και της έκφρασης αυτής. Η πράξη μιας τέτοιας εξέτασης έχει θεωρηθεί ως εξαιρετικά επαίσχυντη και ως παραβίαση της ιδιωτικής ζωής ενός ατόμου καθώς και της γενετήσιας αξιοπρέπειας του. Ας μην ξεχνάμε, λοιπόν, πως η κατάργηση αυτής της πρακτικής κάνει τις γυναίκες της Ινδονησίας να ελπίζουν σε ένα καλύτερο μέλλον.
Βιβλιογραφικές Πηγές:
- Indonesian Army Discontinues Women Virginity Test, 2021 (https://www.theworkersrights.com/indonesian-army-discontinues-women-virginity-test/)
- Indonesian army says it has stopped invasive ‘virginity tests’ on female cadets, 2021 (https://edition.cnn.com/2021/08/11/asia/indonesia-army-stops-virginity-tests-intl-hnk/index.html)
- Indonesian army hints at ending invasive ‘virginity tests’ for female recruits, 2021 (https://edition.cnn.com/2021/08/06/asia/indonesia-virginity-tests-scli-intl/index.html)
- Indonesian Army Ends ‘Two-Finger’ Virginity Tests on Female Recruits, 2021 (https://www.msn.com/en-us/news/world/indonesian-army-ends-two-finger-virginity-tests-on-female-recruits/ar-AANeEj0)
- Indonesia army signals end to ‘virginity test’ for female recruits, 2021 (https://www.theguardian.com/world/2021/aug/06/indonesia-army-signals-end-to-virginity-test-for-female-recruits)
- Indonesian army says has stopped ‘virginity tests’ on female cadets, 2021 (https://www.reuters.com/world/asia-pacific/indonesian-army-says-has-stopped-virginity-tests-female-cadets-2021-08-11/)
- Indonesian Army Ends Controversial ‘Two-finger’ Virginity Check On Female Recruits, 2021 (https://www.republicworld.com/world-news/rest-of-the-world-news/indonesian-army-ends-controversial-two-finger-virginity-check-on-female-recruits.html)
- Teleconference Pengarahan Kasad Kepada Para Pangdam Terkait Persyaratan Kesehatan Rekrutmen Kowad, 2021 (https://www.youtube.com/watch?v=jhCVTw94P5w&ab_channel=TNIAD)
Ευρυδίκη Παπανικολάου, Φοιτήτρια του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ
