Ο Ιμπεριαλισμός είναι η πολιτική επέκταση του έλεγχου ή της εξουσίας που ασκείται σε ξένες οντότητες ως μέσο απόκτησης ή διατήρησης μίας αυτοκρατορίας η οποία γίνεται μέσο μιας άμεσης εδαφικής κατάστασης ή μέσο μίας έμμεσης μεθόδου άσκησης έλεγχου στα πολιτικά ή οικονομικά δρώμενα άλλων κρατών.Ο Ιμπεριαλισμός χαρακτηρίζεται ως η εποχή του καπιταλισμού ,ο οποίος αποτελεί ένα οικονομικό σύστημα όπου η ιδιοκτησία των μέσων παράγωγης και διοίκησης των προϊόντων όπως και οι επενδυτές κατέχονται από ιδιώτες με κυρίαρχο στόχο την συσσώρευση του κέρδους , ιδεολογία αντίθετη από αυτή του κουμμουνισμού στον οποίο όλοι δουλεύουν για όλους και όλοι είναι ίσοι.
Αντίθετα η Δημοκρατία είναι η αρτιότερη μορφή πολιτειακής οργάνωσης μιας κοινωνίας με δύο κορυφαίες αξίες αυτή της ελευθερίας και της δικαιοσύνης ,όπου δημιουργεί ευνοϊκότερες συνθήκες για την πρόοδο των ατόμων και των κοινωνιών.
Από την άλλη έχουμε τον Λένιν να χαρακτηρίζει τον ιμπεριαλισμό ως το << μονοπωλιακό στάδιο του καπιταλισμού ή το ανώτατο στάδιο>> στο βιβλίο του με τίτλο ‘’Ο ιμπεριαλισμός, το υψηλότερο στάδιο του καπιταλισμού’’. Σκοπός του έργου είναι αν δείξει ποια ήταν στις αρχές του 20ο αιώνα η συνολική εικόνα στης παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας στις διεθνής αμοιβαίες σχέσεις της. Συγκεκριμένα τόνισε 5 βασικές οικονομικές έννοιες του ιμπεριαλισμού.
Πρώτη είναι η συγκέντρωση της παραγωγής και του κεφαλαίου που έχει φτάσει στην υψηλή βαθμίδα ανάπτυξης για την δημιουργία μονοπωλίου με αποφασιστικό ρόλο στην οικονομική ζωή. Δεύτερη η συγχώνευση τραπεζικού κεφαλαίου με τη βιομηχανική δημιουργία χρηματιστικής ολιγαρχίας πάνω στην βάση αυτού του χρηματιστικού κεφαλαίου. Τρίτη η απόκτηση σημασίας της εξαγωγής κεφαλαίου σε διάκριση από την εξαγωγή εμπορεύματος. Τέταρτη η σύγκρουση διεθνών μονοπωλιακών ενώσεων των καπιταλιστών και τέλος το εδαφικό μοίρασμα γης μεταξύ των μεγαλύτερων καπιταλιστικών δυνάμεων .Η Λενιστική θεωρία βοηθά να κατανοηθεί η διαλεκτική σχέση οικονομίας-πολιτικής και η δράση του ιμπεριαλισμού σε οικονομικό επίπεδο.
Τον 19ο αιώνα οι δημοκρατικοί θεσμοί ρίζωσαν και τα προνόμια της επεκτάθηκαν στην εργατική τάξη. Η κοινωνική νομοθεσία ψηφίστηκε και η εργατική τάξη ενδυναμώθηκε αυξάνοντας την αντιπροσώπευση της στα νομοθετικά σώματα. Αυτή η παράλληλη ανάπτυξη ιμπεριαλισμού και δημοκρατίας καθρεπτίζει τις αποκλίνουσες και αντικρουόμενες βασικές πολιτικές δυνάμεις ευνοώντας τις υπερπόντιες κατακτήσεις και την προώθηση των δημοκρατικών πολιτικών. Οι άρχουσες τάξεις και η νικητήρια δύναμη χωρίστηκαν διότι κάποιοι θεωρούσαν πως οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν μέσο για συγκατάθεση της μάζας σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους καθώς και οι δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις θα ενισχύσουν την κοινωνική ζήτηση και θα μειώσουν τη συσσώρευση του κεφαλαίου και του κράτους από την ελίτ. Ετσι και οι δύο είχαν δίκαιο γιατί με την μεγαλύτερη λαϊκή συμμετοχή ήρθε ένας βίαιος σύγχρονος εθνικισμός που τροφοδότησε τις θεωρίες του ιμπεριαλισμού.Όταν οι ιμπεριαλιστικές πολιτικές είναι επιτυχημένες ο λαός τις αγκαλιάζει ενώ όταν οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι να οδηγούν σε παρατεταμένες αιματηρές και δαπανηρές συγκρούσεις ο λαός απογητέυεται. Παράδειγμα τέτοιων συγκρούσεων είναι η ήττα της Γαλλίας στον γαλλογερμανικό πόλεμο του 1870-1871 και η ήττα της Γερμανίας στον Α΄Π.Π. όπου οδήγησαν σε μαζικές δημοκρατικές σοσιαλιστικές εξεγέρσεις.
Εν τέλει ,σήμερα δεν έχουν αλλάξει πολλά και αυτό φαίνεται στην πρόσφατη παρέμβαση της Ρωσίας στην Ουκρανία καθώς και οι συνεχιζόμενη παρέμβαση των ΗΠΑ στα εσωτερικά Ευρωπαϊκά ή και Ασιατικά κράτη. Η Ρωσία και οι ΗΠΑ αποτελούν Ιμπεριαλιστικά κράτη συνεχίζοντας τις ιμπεριαλιστικές πολιτικές και συγχρονίζοντας τες με τους δημοκρατικούς θεσμούς που διαθέτουν.
Ιωάννα Δραγομάνη, Πολιτικός Επιστήμονας
