Written by 11:29 πμ Αρθρογραφία, Επικαιροτητα

Η πανδημία γεννά αυταρχισμό | Βασίλης Τσιαπάλας

Η πανδημία του κορωνοϊού δεν αποτέλεσε την εξαίρεση στον κανόνα, αφού πολλές κυβερνήσεις δεν δίστασαν να επιβάλλουν τις αυταρχικές τους τάσεις στο όνομα της πανδημίας.

Η πανδημία του νέου COVID-19 αποτελεί μια παγκόσμια κρίση. Από τον Δεκέμβριο του 2019 η πραγματικότητα, όπως τη γνώριζε ο κόσμος, άλλαξε ολότελα, και μεταλλάχθηκε σε μια δοκιμασία αντοχής για τις κοινωνίες. Δοκιμασία που κυμαίνεται ανάμεσα στη ψυχολογική-οικονομική κατάρρευση και το θάνατο.

 Οι κυβερνήσεις ανά τον κόσμο, ανέκαθεν εκμεταλλεύονταν αντίστοιχες περιόδους κρίσεων για να διασφαλίσουν την παραμονή τους στην εξουσία, υποβαθμίζοντας τις πολιτικές ελευθερίες των πολιτών και προάγοντας τα διάφορα συμφέροντα τους μέσα στο κράτος, ‘’αναίμακτα’’, δίχως την σύμφωνη γνώμη της λαϊκής έκφρασης. Πρέπει να αναφερθεί, βέβαια, πως από το Διεθνές Δίκαιο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου εκχωρείται στις κυβερνήσεις το δικαίωμα του να μπορούν να υποβάλλουν στερήσεις στις ελευθερίες των ανθρώπων, μόνο εφόσον τα κράτη βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Όταν όμως το δικαίωμα αυτό καταντά υποχείριο των κυβερνήσεων, σταματά αυτόματα να αποτελεί ‘’δικαίωμα’’.

Η πανδημία του κορωνοϊού δεν αποτέλεσε την εξαίρεση στον κανόνα, αφού πολλές κυβερνήσεις δεν δίστασαν να επιβάλλουν τις αυταρχικές τους τάσεις στο όνομα της πανδημίας. Η αρχή έγινε στην Κίνα, στη χώρα που ‘’γέννησε’’ τον ιό. Τον Δεκέμβριο του 2019, μόλις οι γιατροί στην Ουχάν προειδοποίησαν τις αρχές για τον νέο κορωνοϊό αυτές έσπευσαν να αποκρύψουν την αλήθεια, σωπαίνοντας τους γιατρούς και απειλώντας τους με φυλακίσεις, σε περίπτωση που αποκάλυπταν την αλήθεια. Επίσης τον πρώτο καιρό ακολούθησε μια υποβάθμιση της επικινδυνότητας της νόσου και περιθωριοποίηση του τύπου πάνω στο θέμα αυτό. Το γεγονός αυτό συνεπάγεται πως η Κινεζική κυβέρνηση, πρωταρχικά φρόντισε περισσότερο να μην δημιουργηθεί κρίση και επηρεάσει την παραμονή της στην εξουσία, αδιαφορώντας πλήρως για τη δημόσια και κατ’ επέκταση την παγκόσμια υγεία. Βέβαια, μακροπρόθεσμα ο ‘‘μυστηριώδης’’ θάνατος του γιατρού Li Wenliang, του πρώτου που αποκάλυψε την αλήθεια για τον ιό, προκάλεσε ένα κύμα διαμαρτυρίας του κόσμου αλλά και των μέσων ενημέρωσης της Κίνας για περισσότερη φιλελευθεροποίηση του τύπου.

Κοντά στο παράδειγμα της Κίνας, βρίσκεται η Αμερική και η Βραζιλία. Μόνο που στις δύο τελευταίες, δεν έγινε απλώς υποβάθμιση του ιού αλλά πλήρης γελοιοποίηση του. Ο Ντόναλντ Τραμπ, με τις ‘’ανεύθυνες’’ χειραψίες με άλλους μπροστά στις κάμερες, τις μίνι-καραντίνες δύο εβδομάδων σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ και μετά επιστροφή στην κανονικότητα ενώ ο ιός βρισκόταν σε έξαρση, καθώς και την ανακάλυψη των αυτοσχέδιων μεθόδων δήθεν για τη θεραπεία του ιού, πλήρως αντιτιθέμενων στις οδηγίες των επιστημόνων του τομέα υγείας, κατέστησε τον ιό ως κάτι ακίνδυνο στα μάτια των Αμερικανών πολιτών. Στόχος του Τραμπ αποτελεί η παραπλανητική προβολή του ότι ο έλεγχος της έκτακτης κατάστασης βρίσκεται στα χέρια του, γεγονός που θα τον βοηθήσει να διατηρήσει και να αυξήσει τη δημοφιλία του στις επερχόμενες εκλογές. Παρόλα αυτά ο τεράστιος αριθμός των θανάτων στις ΗΠΑ, λόγω του ιού, όχι μόνο δεν επιβεβαιώνει, αλλά αντιθέτως, καταδικάζει την αυθαίρετη πολιτική του Τραμπ.

Στη Βραζιλία, ο Πρόεδρος Ζαϊρ Μπολσονάρο χαρακτήρισε την πανδημία ως «φαντασιακή» και τα μέτρα προστασίας που λαμβάνονταν από άλλες χώρες ως «υστερική συμπεριφορά». Με δηλώσεις του τύπου «εγώ είμαι το Σύνταγμα» κάλεσε τους πολίτες να διακόψουν την τήρηση κοινωνικών αποστάσεων και οδήγησε στην επανέναρξη της ‘’κανονικότητας’’ μέσα στη κοινωνία. Ο Μπολσονάρο επίσης, απομάκρυνε τον Υπουργό Υγείας λόγω της συμβουλής που έδωσε ο τελευταίος στον κόσμο να τηρήσει τις αποστάσεις και να περιοριστεί στο σπίτι του. Η πολιτική αυτή της υποτίμησης της πανδημίας διαφαίνεται πως θα έχει τεράστιο αντίκτυπο στις φαβέλες της Βραζιλίας και στους ανθρώπους που κατοικούν σε αυτές. Οι άθλιες συνθήκες διαβίωσης, η υπέρμετρη φτώχεια, η έλλειψη τρεχούμενου νερού καθώς και ο συνωστισμός των ανθρώπων σε συνδυασμό με την έξαρση του ιού ενδέχεται να προκαλέσει μια ανεπανόρθωτη ‘’ζημιά’’ σε ανθρώπινο δυναμικό στις κοινότητες των φαβελών. Οι Τραμπ και Μπολσονάρο συνεπώς, καθίστανται ηθικοί αυτουργοί των χιλιάδων θανάτων στο εσωτερικό των κρατών τους.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και αυτοί οι οποίοι ευνοήθηκαν από την πανδημία. Και στην λέξη «ευνοήθηκαν» δεν υπάρχει ούτε δόση υπερβολής. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, χρησιμοποίησε τη δικαιολογία του κορωνοϊού για να αναβάλει την δίκη που εκκρεμεί εις βάρος του με κατηγορίες περί διαφθοράς. Ακόμη, παραχώρησε στην Υπηρεσία Εσωτερικής Ασφάλειας την άδεια της απόκτησης πρόσβασης σε δεδομένα των κινητών τηλεφώνων, πράγμα που είναι εντελώς παράνομο.

Στην Ευρωπαϊκή ήπειρο τώρα, και συγκεκριμένα στην Ουγγαρία, ο Βίκτορ Όρμπαν κήρυξε το κράτος σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω του COVID. Η λειτουργία του κοινοβουλίου ανεστάλη και τώρα η ‘’διακυβέρνηση’’ ασκείται με διατάγματα του Όρμπαν χωρίς να έχει προσδιοριστεί πότε και αν θα σταματήσει η κατάσταση της ‘’έκτακτης ανάγκης’’ στο εσωτερικό του κράτους. Αυτή η κίνηση του πρωθυπουργού της Ουγγαρίας ουσιαστικά επιβεβαίωσε και επίσημα την κατάλυση της δημοκρατίας στη χώρα. Βέβαια, από τα προηγούμενα χρόνια είχε προετοιμαστεί το έδαφος από τον Όρμπαν, αφού κατάφερε να αποκτήσει τον έλεγχο του κοινοβουλίου του δικαστικού σώματος και των μέσων ενημέρωσης. Απλώς με την πανδημία δόθηκε το έναυσμα που οδήγησε στο τέλος της δημοκρατίας στην Ουγγαρία.

Κλείνοντας, δεν θα μπορούσε να παραλειφθεί το παράδειγμα της Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια του lockdown, αλλά και μετά τη λήξη του, η αστυνομία αποτέλεσε τον επιτηρητή της κατάστασης. Οι βασικοί στόχοι της αστυνομίας ήταν αρχικά ο περιορισμός των πολιτών στο σπίτι (εκτός αν είχαν βεβαίωση μετακίνησης) ενώ στη συνέχεια, μετά το lockdown, η αποτροπή του συνωστισμού. Και στις δύο περιπτώσεις, η αστυνομία με την ανοχή -ή και προτροπή- της κυβέρνησης, έδειξε τα δόντια της εξουσίας και του αυταρχισμού της. Πρωταρχικά, πραγματοποιούσε αυστηρούς ελέγχους σε πολίτες, έλεγχοι που μετατρέπονταν πολλές φορές σε καψόνι και μοίραζε πρόστιμα επιλεκτικά, ενώ μετά τη χαλάρωση των μέτρων έκανε επεμβάσεις σε πλατείες της Αθήνας και Θεσσαλονίκης ρίχνοντας δακρυγόνα σε εφήβους και νεαρούς για να αποτρέψει δήθεν συνωστισμούς. Όλα αυτά, την ίδια στιγμή που στη πλατεία Ομονοίας πραγματοποιούνταν εγκαίνια για την επανακατασκευή της με πρόσκληση των μέσων ενημέρωσης και με τις ‘’ευχές’’ πολιτικών προσώπων, δημάρχων και περιφερειαρχών. Στην πρώτη περίπτωση συνωστισμός και στη δεύτερη κοινωνικό γεγονός. Η πολιτική των διακρίσεων ζει και βασιλεύει.

Βασίλης Τσιαπάλας, Φοιτητής Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών

Πηγή εικόνας: https://www.google.com/search?q=%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%AF%CE%B1+%CE%BA%CE%B1%CE%B9+%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82&sxsrf=ALeKk02fX4ZGOy8PhYRL55R3nq8-n2xjGA:1590188063326&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=2ahUKEwjj0I-VyMjpAhV0SEEAHV0gA3AQ_AUoAnoECAsQBA&biw=1094&bih=472#imgrc=sXtnBgO9njtK-M

(Visited 98 times, 1 visits today)

Κλείσιμο