Βρισκόμαστε στο 1962 και ο διπολισμός του Ψυχρού Πολέμου έχει γίνει παραπάνω από αισθητός. Όταν μιλάμε για Ψυχρό Πόλεμο, εννοούμε τη σύγκρουση ανάμεσα σε ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, η οποία ποτέ δε μετουσιώθηκε σε κατά μέτωπο επίθεση μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Η ψυχροπολεμική εποχή ξεκίνησε με το διαχωρισμό του Βερολίνου και έληξε με την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το1991. Οι δύο δυνάμεις είχαν στη διάθεση τους τεράστια οπλοστάσια εφοδιασμένα με πυρηνικά, ώστε να μπορούν να προβούν στην πλήρη εξαφάνιση του αντιπάλου αν επιχειρούσε σε ευθεία επίθεση. Αυτός ο «φόβος» της επόμενης μέρας, αποτέλεσε το κίνητρο για μια «μάχη εξοπλισμών» ανάμεσα στις δύο αυτές υπερδυνάμεις. Για τις ΗΠΑ υπήρχε ένας εχθρός μέσα στα πόδια τους, η Κούβα. Και σίγουρα ο φόβος του Αιζενχάουερ για τον κομμουνισμό του Κάστρο, είχε κληροδοτηθεί στο διάδοχο του, Τζον Κένεντι.
Μετά την επανάσταση στην Κούβα, οι ΗΠΑ κατέβαλαν κάθε πιθανή προσπάθεια να την ανατρέψουν. Μετρούσαν ήδη μια αποτυχία στον κόλπο των Χοίρων μετά την οποία οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ξεκίνησαν να ετοιμάζουν νέο σχέδιο εισβολής. Στις 15 Οκτωβρίου, ο αμερικανός πρόεδρος Κένεντι πληροφορήθηκε ότι 42 σοβιετικοί πύραυλοι με πυρηνικές κεφαλές βρίσκονταν εγκατεστημένοι στην Κούβα σε σημείο που η ενεργοποίηση τους μπορούσε να πλήξει και να καταστρέψει οποιαδήποτε πόλη των ΗΠΑ. Η εγκατάσταση τους είχε γίνει αποδεκτή από τον Φιντέλ Κάστρο λόγω φόβου μιας επικείμενης αμερικανικής εισβολής και ως απάντηση στην εγκατάσταση πυραύλων μέσου βεληνεκούς σε Τουρκία και Ιταλία. Η Μόσχα περίμενε ότι η Ουάσινγκτον θα αποδεχόταν το γεγονός ως τετελεσμένο, κάτι που δεν συνέβη, με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν 13 εξαιρετικά επικίνδυνες για την ανθρωπότητα μέρες.
Μόλις εξακριβώθηκε η παρουσία πυραύλων στο νησί, ο Κένεντι με δήλωση του προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε πυρηνική πράξη θα θεωρηθεί υποκινούμενη από την Σοβιετική Ένωση και θα υπάρχουν αντίποινα. Συγκλήθηκε αμέσως σύσκεψη του Συμβουλίου Ασφαλείας στην οποία συζητήθηκαν οι πέντε εναλλακτικές. Αρχικά, θα μπορούσαν να μην κάνουν τίποτα, σενάριο που φαινόταν ουτοπικό. Θα μπορούσαν επίσης να πιέσουν διπλωματικά τη Μόσχα και να την αναγκάσουν να αποσύρει τους πυραύλους. Σε πιο άμεσα μέτρα, προτάθηκε ο βομβαρδισμός των πυραύλων από αέρος, η εισβολή στην Κούβα και ο ναυτικός αποκλεισμός του νησιού. Οι λύσεις που υποστηρίχθηκαν περισσότερο ήταν η εναέρια καταστροφή των πυραύλων και η εισβολή στην Κούβα με σκοπό φυσικά την ανατροπή του Κάστρο. Ο Κένεντι βρισκόταν μπροστά σε ένα τεράστιο δίλημμα, καθώς αν εισέβαλε στην Κούβα, η Σοβιετική Ένωση θα χρησιμοποιούσε την εισβολή για να πάρει όλο το Βερολίνο, ενώ αν έμενε άπραγος, οι πύραυλοι στα σύνορα του απειλούσαν την ισορροπία μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Έτσι, επικράτησε η λύση του ναυτικού αποκλεισμού.
Πλέον ήταν φανερό ότι η αποκλιμάκωση της έντασης δεν θα ερχόταν με αποτέλεσμα ο κίνδυνος ενός πυρηνικού πολέμου να φαίνεται πιο αληθινός από ποτέ. Στις 22 Οκτωβρίου εφαρμόστηκε ο ναυτικός αποκλεισμός, με τον Χρουστσώφ να προβαίνει σε δηλώσεις που τον παρομοίαζαν με κήρυξη πολέμου. Στη συνέχεια, ο σοβιετικός ηγέτης έστειλε τηλεγράφημα στον Κένεντι χαρακτηρίζοντας την πράξη του «πειρατική» που μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο. Αμέσως, ΗΠΑ και ΕΣΣΔ προετοιμάζουν τις δυνάμεις τους δοκιμάζοντας κάθε απαραίτητο σε περίπτωση πολέμου μέσο. Λίγες μέρες αργότερα, σοβιετικά υποβρύχια εντοπίστηκαν στην περιοχή του αποκλεισμού εφοδιασμένα με πυρηνικούς πυραύλους. Στις 27 Οκτωβρίου, ένα αμερικανικό κατασκοπευτικό αεροσκάφος κατερρίφθη στον εναέριο χώρο της Κούβας και ένα ακόμη πάνω από τη Ρωσία. Αμέσως, ο Κάστρο άρχισε να πιέζει τη Μόσχα για εισβολή προφασιζόμενος ενδεχόμενα αντίποινα από τις ΗΠΑ.
Η σύρραξη αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή αφού στις 28 Οκτώβρη ο Νικίτα Χρουστσώφ έπαυσε τις εργασίες εγκατάστασης νέων οπλισμών στο νησί και συμφώνησε για την απόσυρση των ήδη υπαρχόντων. Σε αντάλλαγμα, ο Κένεντι εγγυήθηκε ότι δε θα εισβάλει ποτέ στην Κούβα και θα αποσύρει πυραύλους που στο παρελθόν είχαν εγκατασταθεί στην Τουρκία. Ο ηγέτης της Κούβας Φιντέλ Κάστρο, ήταν φανερά δυσαρεστημένος από τη στάση της Σοβιετικής Ένωσης καθώς και από το γεγονός ότι αποκλείστηκε από τις συζητήσεις Χρουστσώφ – Κένεντι και δεν δέχτηκε παρατηρητές του ΟΗΕ στη χώρα του. Φαινομενικά, νικητής της κρίσης ήταν ο Κένετι. Όμως, ο μεγάλος επαναστάτης Ερνέστο Τσε Γκεβάρα είπε «Μια κατά μέτωπο επίθεση στην Κούβα θα σήμαινε πυρηνικό πόλεμο. Οι Αμερικανοί μιλούν για τέτοια επιθετικότητα σαν να μην γνωρίζουν ή να μην θέλουν να παραδεχτούν αυτό το γεγονός. Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι θα έχαναν έναν τέτοιο πόλεμο».
Εβελίνα Παπαδοπούλου, Ιστορικός
Πηγές εικόνων: 1) https://www.rizospastis.gr/story.do?id=1002924
