Άλλη μία σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά ξεκινά. Μια χρονιά στην οποία οι μαθητές/τριες και οι φοιτητές/-τριες καθώς και οι δάσκαλοι/ες και καθηγητές/-τριες θα πρέπει να προσαρμοστούν στις συνθήκες που δημιουργεί η πανδημία. Φυσικά τα σχολεία και τα πανεπιστήμια πρέπει να λειτουργήσουν. Δε πρέπει κανείς και καμία να στερηθεί το αγαθό της μόρφωσης. Επίσης, η εκπαίδευση έχει ιδιαίτερη σημασία για τη κοινωνικοποίηση των νέων, καθώς στο πλαίσιο της αναπτύσσουν κοινωνικές δεξιότητες και φιλίες, που μπορεί να καθορίσουν το μέλλον τους. Πώς όμως να λειτουργήσουν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια στο πλαίσιο της πανδημίας; Πώς να μείνουν ανοιχτά; Ήδη σε 104 σχολικές μονάδες έχουν μπει «λουκέτο» λόγω αυξημένων κρουσμάτων. Παράλληλα έχουν διεξαχθεί μέχρι τώρα 300 καταλήψεις. Οι καταληψίες απαιτούν μικρότερα τμήματα, καθώς θεωρούν πως έτσι θα διεξάγεται με μεγαλύτερη ασφάλεια η εκπαιδευτική διαδικασία. Το άνοιγμα της εκπαίδευσης ήθελε σχέδιο. Η κυβέρνηση οφείλει να ακούσει τα παράπονα των καθηγητών και των μαθητών. Στο συγκεκριμένο άρθρο θα παρατεθούν προτάσεις για μια οργανωμένη λειτουργία των εκπαιδευτικών μονάδων στο πλαίσιο της πανδημίας.
Το βασικό αφήγημα της υπουργού παιδείας βασίζεται στη καθολική και σωστή χρήση της μάσκας από τους μαθητές και το διδακτικό προσωπικό. Σίγουρα η μάσκα είναι ένα βασικό όπλο για τη μείωση της διασποράς του ιού. Μάλιστα, επιμένει στη χρήση μάσκας από το νηπιαγωγείο μέχρι και τη τρίτη λυκείου, σε όλα τα σχολεία της χώρας. Εδώ υπάρχει μια αντίφαση μεταξύ του ΠΟΥ και του Υπουργείου Παιδείας, καθώς σύμφωνα με τον οργανισμό, τα παιδιά ηλικίας 0-5 ετών δε πρέπει να φοράνε μάσκα. Κρίνει ότι τα παιδιά σε τόσο νεαρή ηλικία, δεν έχουν την αντιληπτική ικανότητα να τη χρησιμοποιήσουν σωστά. Δεδομένου ότι στην Ελλάδα τα παιδιά που πηγαίνουν νηπιαγωγείο ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 3-5 χρονών και ότι ο ΠΟΥ αποτελείται από μια ομάδα επιστημόνων και ιατρών, η κ. Κεραμέως ίσως θα έπρεπε να λάβει υπόψη τις οδηγίες του. Ο σχολαστικός καθαρισμός των νηπιαγωγείων καθώς και η αύξηση των αιθουσών τους, άρα και των νηπιαγωγών, θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τη πολιτική της χρήσης μάσκας από τα νήπια.
Στο δημοτικό τώρα, όπου οι μαθητές/-τριες ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 6-11, ο ΠΟΥ συνιστά τη χρήση μάσκας από τα παιδιά όχι καθολικά, αλλά κατά περίπτωση. Άλλη μια αντίθεση μεταξύ του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Ελληνικής Κυβέρνησης. Πράγματι, η χρήση μάσκας στο δημοτικό ίσως προκαλέσει προβλήματα στην εκπαιδευτική διαδικασία. Οι δάσκαλοι μπορεί να δυσκολευτούν να διακρίνουν εάν οι μαθητές τους αρθρώνουν σωστά τα γράμματα και τις συλλαβές. Για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση λοιπόν, προτείνονται τα εξής: Πρώτον, αύξηση των σχολικών μονάδων και των αιθουσών έτσι ώστε σε κάθε τμήμα να παρευρίσκονται μέχρι 5-7 μαθητές (όχι 25 όπως τώρα). Δεύτερον, πρόσληψη διδακτικού προσωπικού για να διεξάγονται τα μαθήματα σε όλες τις αίθουσες. Τρίτον, χρήση αποκλειστικά μονών θρανίων από τους μαθητές, τα οποία θα βρίσκονται σε απόσταση 1,5 μέτρου το ένα από το άλλο. Τέταρτον, τοποθέτηση πλέξιγκλας στα θρανία των μαθητών και των δασκάλων και τοποθέτηση αντισηπτικών σε κάθε αίθουσα. Πέμπτον και κυριότερο, χρήση μάσκας από τους μαθητές στα δημοτικά που βρίσκονται σε περιοχές με επιβαρυμένο επιδημιολογικό φορτίο κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων (εννοείται να μη βγαίνουν όλα τα τμήματα για διάλειμμα την ίδια ώρα) και κατά τη διάρκεια του ερχομού τους στα σχολεία είτε με τα πόδια, είτε με σχολικό. Στη περίπτωση του σχολικού, ενθαρρύνεται η εφαρμογή του μέτρου της μίας κενής θέσης, όπως και στα ΜΜΜ.

Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση τώρα, η καθολική χρήση μάσκας, η αύξηση αιθουσών και του αριθμού των δασκάλων στα γυμνάσια και τα λύκεια κρίνονται απαραίτητα. Σε περιοχές μάλιστα όπου τα κρούσματα είναι πολλά, θα μπορούσε να εφαρμοστεί η τηλεκπαίδευση για ένα χρονικό διάστημα.
Σχετικά με τη τριτοβάθμια εκπαίδευση, προτείνεται η καθολική χρήση της τηλεκπαίδευσης, τόσο σε προπτυχιακό, όσο και σε μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο. Η εμπειρία έδειξε άλλωστε ότι με τη τηλεκπαίδευση, οι φοιτητές/-τριες μπόρεσαν να συνεχίσουν κανονικά τις σπουδές τους. Η εξεταστική να γίνεται εξ αποστάσεως, εκτός από τις περιπτώσεις όπου είναι απαραίτητη η φυσική παρουσία των διαγωνιζομένων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να οργανώνονται οι εξετάσεις με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να υπάρχει απόσταση 1,5 μέτρου μεταξύ των εξεταζόμενων. Εννοείται ότι η χρήση μάσκας κατά τη διάρκεια των εξετάσεων είναι απαραίτητη. Κάτι τέτοιο σίγουρα απαιτεί ευέλικτο σχεδιασμό των προγραμμάτων της εξεταστικής περιόδου, ίσως και δημιουργία νέων αιθουσών στις σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Τέλος, ένα μέτρο το οποίο είναι απαραίτητο για όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, είναι η πρόσληψη μόνιμου προσωπικού καθαριστριών, προκειμένου οι εκπαιδευτικές δομές να είναι καθαρές και αποστειρωμένες.
Κανείς δε μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι με την εφαρμογή αυτών των μέτρων, δε θα έκλεινε ούτε ένα σχολείο και ούτε ένα τμήμα, λόγω των διαστάσεων που έχει πάρει η πανδημία στη χώρα μας. Φαίνεται όμως να είναι ικανά να προστατέψουν σε ένα βαθμό την εκπαιδευτική διαδικασία από τη πανδημία, σε αντίθεση νεοφιλελεύθερη πολιτική της κυβέρνησης για την διαχείριση της πανδημίας, η οποία δε παρέχει καμία ουσιαστική στήριξη στο διδακτικό προσωπικό, στους γονείς και στους μαθητές.
Πέτρος Νικολούδης, Κοινωνικός Επιστήμονας – Φοιτητής Κοινωνικής Εργασίας