Αρκετά συχνά γινόμαστε μάρτυρες της εξής εικόνας, μια ομάδα πολιτικών, δημοσιογράφων ή άλλων ειδικών συζητούν για ένα ζήτημα το οποίο είτε αποκλειστικά είτε κατά βάση αφορά τις γυναίκες και αυτή η ομάδα αποτελείτε εξ ολοκλήρου από άνδρες (ή είναι η πλειοψηφία). Η απουσία των γυναικών από τον δημόσιο διάλογο από μόνη της δεν είναι αρκετή να για γίνει εμφανές το χάσμα της αντιπροσώπευσης πόσο μάλλον όταν αφορά ζητήματα τα έχουν άμεση επίδραση στις ζωές τους. Έτσι πρέπει να φανταστεί κανείς μια κατάσταση όπου οι ρόλοι θα είχαν αντιστραφεί έτσι ώστε να γίνει πλήρως αντιληπτό το πόσο οξύμωρη είναι.
Ξεκινώντας με μια αναδρομή στο χρόνο, στη δεκαετία του 1960, οι τότε φεμινίστριες του δεύτερου κύματος είχαν ως βασικά σύνθημα “Το προσωπικό είναι το πολιτικό” (“The personal is the political”). Απαιτούσαν δηλαδή, τα ζητήματα τα οποία μέχρι τότε ήταν περιορισμένα μέσα στο σπίτι, πλέον να μεταφερθούν στον δημόσιο λόγο και να γίνουν κομμάτι της πολιτικής ατζέντας του κράτους. Η διεκδίκηση αυτή έφερε μεν τους πολυπόθητους καρπούς και πράγματι έχουν γίνει μεγάλα βήματα ως προς την ανάδειξη τόσων των ίδιων των γυναικών όσων και των ζητημάτων τους στο δημόσιο λόγο, όμως αυτή η μεταφορά από μόνη της είναι αρκετή;
Παρά τις δεκαετίες που έχουν επέλθει τα ζητήματα με τα οποία ασχολείται και διεκδικεί το φεμινιστικό κίνημα σήμερα φαίνεται να μην διαφέρουν και τόσο με αυτά του παρελθόντος. Έτσι γεννιέται η απορία, τι δεν έχουμε καταλάβει τόσα χρόνια και τι μπορεί να γίνει έτσι ώστε να επέλθει η αλλαγή. Φυσικά και η απάντηση δεν είναι απλή. Ωστόσο, σίγουρα θα είχε ένα αρκετά θετικό αντίκτυπο, εάν περισσότερες γυναίκες από απλά θέματα συζήτησης γινόντουσαν οι αυτές οι ίδιες που θα έθεταν τα θέματα αυτά και θα κινούσαν τις συζητήσεις. Χαρακτηριστικά, οι πολυάριθμες ημερίδες περί δικαιωμάτων και άλλων γυναικείων ζητημάτων εκ μέρους της πολιτείας αν και είναι σημαντικές, σίγουρα δεν φέρουν την ίδια δυναμική όπως για παράδειγμα η συμμετοχή περισσότερων γυναικών στο πολιτικό γίγνεσθαι της χώρας. Με αυτό τον τρόπο, από τα άτομα για τα οποία απλώς παίρνονται αποφάσεις, θα γίνουν αυτές που λαμβάνουν ενεργητικό ρόλο στη λήψη αυτών των αποφάσεων.
Ωστόσο αυτή η εκπροσώπηση θα πρέπει να είναι ουσιαστική και όχι επιφανειακή, μιας και οι γενικεύσεις δεν μπορούν να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Διότι τότε μπορεί να οδηγηθούμε στην εργαλειοποίηση του φεμινισμού είτε για εμπορικούς σκοπούς είτε ακόμα και για πολιτικό όφελος. Έτσι το να επιλεχθεί μια γυναίκα για μια θέση ισχύος εξαιτίας και μόνο του φύλλου της είναι εξίσου αρνητικό με το να απορριφθεί για τον ίδιο λόγο.
Η ενσωμάτωση περισσότερων γυναικών οι οποίες μάλιστα, προέρχονται και από διαφορετικά υπόβαθρα, με την καθεμιά να έχει ξεχωριστή εμπειρία και βιώματα μπορεί να συνεισφέρει σε αυτό που βλέπουμε πολύ συχνά λείπει από τον δημόσιο διάλογο και αυτό είναι η έννοια της διαθεματικότητας (intersectionality). Πέρα από τα φεμινιστικά θέματα, συχνά βλέπουμε άτομα να μιλάνε πάνω σε ένα συγκεκριμένο ζήτημα, στο οποίο όμως προβάλουν το δικό τους προνόμιο και εμπειρία. Έτσι, όχι μόνο καταφεύγουν σε απλουστεύσεις και παρερμηνείες αλλά και περιθωριοποιούν ακόμα περισσότερο τα άτομα τα οποία αυτά τα ζητήματα αγγίζουν άμεσα. Με πιο απλά λόγια, οι συζητήσεις κατά τις οποίες, αυτοί που έχουν τον λόγο μιλούν εκ του ασφαλούς και εκ μέρους άλλων ανθρώπων δεν προσφέρουν τίποτα καινούριο στην επίλυση των εκάστοτε προβλημάτων.
Έτσι ως κοινωνία οφείλουμε να δώσουμε το βήμα σε περισσότερες και διαφορετικές μεταξύ τους φωνές. Αυτό μπορεί να γίνει είτε μέσω της ψήφου μας ή την γενικότερη στήριξη γυναικών που βρίσκονται ήδη στο δημόσιο χώρο αλλά ακόμα και με την ενδυνάμωση των νεότερων γενεών γυναικών. Όπως είχε πει κάποτε και η Shirley Chisholm, η οποία ήταν η πρώτη μαύρη γυναίκα που εκλέχθηκε στο αμερικανικό Κογκρέσο “Εάν δεν σου δώσουν μια θέση στο τραπέζι, φέρε μια καρέκλα”( “If they don’t give you a seat at the table, bring a folding chair”).Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο φεμινισμός δεν είναι μια εφήμερη τάση η οποία περιορίζεται σε κάποια σλόγκαν, αλλά είναι ένας τρόπος ζωής.
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ: https://www.dictionary.com/e/s/feminist-whats-superpower/#radical-feminism
Γεωργία Βουτσά, Απόφοιτη Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
