Η κουλτούρα ενός έθνους ή διαφορετικά ο πολιτισμός αυτού1, αποτελεί ένα από τα βασικότερα συστατικά στοιχεία της ταυτότητας του. Ειδικότερα, δύναται κανείς να αναφέρει ότι, συμβολίζει όλο του το «είναι», από τη στιγμή που περιλαμβάνει την ιστορία, την γλώσσα, την τέχνη, την μουσική, τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα αυτού. Επομένως, ο πολιτισμός κάθε έθνους συνιστά το κληροδότημα στις νέες γεννεές από τις αντίστοιχες παλαιότερες, είναι δηλαδή ένας πολύτιμος «θησαυρός», που προτείνεται να διατηρείται ενεργός και να μην λησμονείται. Αφού πραγματοποιήθηκε αναφορά στα στοιχεία που εννοιολογούν την έννοια του πολιτισμού, εύκολα μπορούμε να περάσουμε στη σύγκριση δυο γνωστών ανά τον κόσμο πολιτισμών.
Μεταφερόμενοι στην περιοχή της Νότιας Ευρώπης, στη Μεσόγειο θάλασσα, υφίστανται δυο κράτη, που αν και στα εδάφη τους διαβιούν μια σειρά από διαφορετικά έθνη, λόγω του μεταναστευτικού ζητήματος, άρα υπάρχουν και διαφορετικές κουλτούρες, αυτά ωστόσο χαρακτηρίζονται από ένα κοινό γνώρισμα: και στις δυο χώρες εντοπίζεται ένας πολιτισμός, ο οποίος πληθυσμιακά αποτελεί το μεγαλύτερο ποσοστό ατόμων. Ο λόγος γίνεται για τον πολιτισμό του ελληνικού και του ιταλικού έθνους, στην Ελλάδα και την Ιταλία αντίστοιχα. Η Ιταλία και η Ελλάδα είναι δύο χώρες, των οποίων ο πολιτισμός, ανατρέχοντας στο παρελθόν, αποτελείται από ιστορία που χάνεται στους αιώνες. Επιπλέον, πολύ συχνά ακούγεται και η ιταλική φράση ”Una faccia, una razza”, η οποία σημαίνει πως οι άνθρωποι των δυο λαών έχουν ίδιο πρόσωπο, δηλαδή μοιάζουν αρκετά οπτικά και έχουν κοινή καταγωγή. Έτσι, καθώς ήδη επισημάνθηκαν ορισμένες πολιτισμικές ομοιότητες, παρακάτω θα παρουσιαστούν πιο αναλυτικά οι δυο κουλτούρες.
Ξεκινώντας από την Ιταλία, ο ιταλικός πολιτισμός είναι η «πατρίδα» της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και κέντρο της Αναγέννησης. Μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία έθεσε την Ιταλία στον χάρτη, ως το κέντρο της «δυτικής κουλτούρας». Πολλοί διάσημοι καλλιτέχνες της εποχής προέρχονταν από την Ιταλία, όπως ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι. Σχετικά με τη μουσική, στην χώρα αυτή γεννήθηκε η όπερα με έργα όπως η “La Traviata” του περίφημου Τζουζέπε Βέρντι. Επιπλέον, μπορεί κανείς, επισκεπτόμενος την Ιταλία, να διακρίνει έναν ιδιαίτερο ποικιλόμορφο πλούτο. Τα ιστορικά της μνημεία, η αγάπη για τον αθλητισμό, η ασταμάτητη παραγωγή προιόντων, η ιταλική φινέτσα ως προς την εξωτερική εικόνα των κατοίκων της, είναι στοιχεία που αποδεικνύουν το πλούσιο περιεχόμενο του πολιτισμού της.
Ας αναφερθούμε όμως στην φινέτσα, που είναι πρόδηλο χαρακτηριστικό των Ιταλών. Το Μιλάνο θεωρείται παγκόσμια το κέντρο της μόδας. Η καθημερινότητα στην Ελλάδα διαθέτει ιταλικές επιρροές, όπως με τους οίκους Versace και Dolce Gabbana. Η έμπλουτη πολιτισμική ιταλική γραμμή δεν σταματάει στον τομέα της μόδας. Είναι πολλά ακόμη αυτά που την καθιστούν ξεχωριστή. Ένα στοιχείο για το οποίο αξίζει κανείς να αφιερώσει χρόνο είναι η εκμάθηση της υπέροχης γλώσσας, μιας γλώσσας «τραγουδιστής», όπως αποκαλείται συχνά, εντός του πλαισίου ενός υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικού συστήματος. Τέλος, λόγω των ελληνικών αποικιών στο νότιο τμήμα της χώρας, οι Νότιοι Ιταλοί έχουν κοινά πολιτισμικά χαρακτηριστικά με τους Έλληνες.
Όσον αφορά την Ελλάδα, παρόλο που δεν είναι μεγάλη σε έκταση, ο σύγχρονος ελληνικός πολιτισμός αντικατοπτρίζει την «πολυτάραχη» και μακραίωνη ιστορία της, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα. Ίχνη του χρονολογούνται από την Παλαιολιθική εποχή. Άνθισε όχι μόνο στην πρωτεύουσα Αθήνα, τη «γενέτειρα του δημοκρατικού πολιτεύματος», αλλά και σε άλλες ελληνικές πόλεις. Επιπρόσθετα, η ελληνορθόδοξη θρησκεία έχει πρωταρχική σημασία στη διαμόρφωση της ελληνικής ταυτότητας, όπως δηλαδή ο καθολικισμός στην Ιταλία. Η θρησκεία στο ελληνικό κράτος συνδέεται με τις παραδόσεις του έθνους. Πόλος έλξης τουριστών αποτελούν τα παραδοσιακά πανηγύρια, εκδηλώσεις της ελληνικής μουσικής παράδοσης, κατά τη διάρκεια των διακοπών τους.
Καταλήγοντας, αξίζει να αναφερθεί πως, και στην Ελλάδα, έργα τέχνης ή αρχιτεκτονικής σώζονται από την αρχαιότητα, όπως ο Παρθενώνας και πλειάδα αγαλμάτων και γλυπτών. Έτσι, οι ξένοι προτιμούν την χώρα, όχι μόνο για τα μαγευτικά της γαλαζο-πράσινα τοπία, αλλά και για να έρθει κανείς σε επαφή με την μοναδική ελληνική κουλτούρα. Η αγάπη για τις τέχνες και τα γράμματα, ο αθλητισμός, η ποικιλόμορφη κουζίνα και τα αξιοθέατά της, που είναι γεμάτα με τόση ιστορία, αντικρύζοντας τα, είναι «χρυσά» κομμάτια που ξεχωρίζουν και στον ελληνκό πολιτισμό.
Ως συμπέρασμα, αφού επισημάνθηκαν λεπτομέρειες, τόσο για τον ιταλικό, όσο και για τον ελληνικό πολιτισμό, μπορούν να απαριθμηθούν πολλές ομοιότητες μεταξύ τους. Η μακραίωνη ιστορία τους, η θρησκεία και η κουζίνα, αποτελούν στοιχεία, που καθορίζουν την ταυτότητα και των δύο αυτών εθνών σ’ αυτά τα κράτη. Το αξιοθαύμαστο ιστορικό τους παρελθόν, η πρωτοτυπία στην αρχιτεκτονική των τουριστικών τους αξιοθεάτων, και οι μαγειρικές συνταγές, έχουν στιγματήσει την πορεία εξέλιξης αυτών των χωρών, ξεχωρίζουν και στα δύο έθνη και τα καθιστούν από τις πιο «έντονες» παρουσίες στην Ευρώπη και σε όλον τον κόσμο, ως προς το ιδιαίτερο «ταπεραμέντο» τους, που δύσκολα μένει απαρατήρητο. Και αυτό έχει αρκετά κοινά στοιχεία.
Πηγές
https://www.cia.gov/library/publications/resources/the-world-factbook/
https://www.siountri.gr/language-tags/italika/koyltoyra-kai-politismos
Κατερίνα Καρακουλάκη, Φοιτήτρια Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών
