Ήταν Ιανουάριος του 1959 όταν ο Φιντέλ Κάστρο και οι δυνάμεις του ανέτρεψαν τον Κουβανό δικτάτορα Φουλχένσιο Μπατίστα. Έκτοτε, οι σχέσεις της νέας κυβέρνησης με τις ΗΠΑ φαίνονταν να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο με τις δεύτερες στα 1960 να απαγορεύουν τις εξαγωγές στην Κούβα και ένα χρόνο αργότερα να διακόπτουν διπλωματικές σχέσεις με το κουβανικό κράτος. Ο κομμουνισμός του Κάστρο και η επιρροή του φόβιζε τους Αμερικάνους, που έβλεπαν τα συμφέροντα τους Καραϊβική να κινδυνεύουν. Έτσι, ο Αιζενχάουερ, πρόεδρος των ΗΠΑ, αποφάσισε να κάνει δεκτό το σχέδιο της CIA για ανατροπή του Φιντέλ Κάστρο.

Αποφασίστηκε εισβολή στο νησί, στην οποία οι ΗΠΑ θα υποκρίνονταν ότι δεν είχαν καμία ανάμειξη. Οι μυστικές υπηρεσίες τους θεωρούσαν ότι με την έναρξη της εφόδου, θα γινόταν παλλαϊκή εξέγερση από ντόπιους δυσαρεστημένους από την διακυβέρνηση του Κάστρο. Όμως, η επανάσταση στην Κούβα είχε ισχυρό λαϊκό έρεισμα. Στο νησί βρίσκονταν Αμερικανοί πράκτορες των οποίων η παρουσία ήταν νόμιμη αφού είχαν φτάσει ως διπλωματική αποστολή. Ήταν τόσοι πολλοί που η κουβανική κυβέρνηση αιτήθηκε τη μείωση τους τη στιγμή που εκείνοι εργάζονταν πυρετωδώς για να αποδείξουν ότι τα θεμέλια της επανάστασης ήταν σαθρά και έπεφταν σε τοίχο. Φυσικά, οι Αμερικάνοι δεν εγκατέλειψαν ποτέ και την ιδέα της εξουδετέρωσης τόσο του Φιντέλ Κάστρο όσο και του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα. Όσο πλησίαζε η μέρα της εισβολής όμως, τόσο συνειδητοποιούσαν ότι δεν υπάρχει ενδεχόμενο αντεπανάστασης εκ των έσω.
Έτσι, στα 1960 περίπου 1500 Κουβανοί εξόριστοι εκπαιδεύτηκαν σε αμερικανικές βάσεις για να αποβιβαστούν στο λιμάνι του Τρινιδάδ. Όμως η περιοχή κρίθηκε επισφαλής με αποτέλεσμα να αποφασιστεί ως σημείο εκκίνησης μια βαλτώδης περιοχή στον Κόλπο των Χοίρων. Στις 15 Απριλίου βομβαρδιστικά αεροπλάνα με χρώματα της κουβανέζικης αεροπορίας βομβάρδισαν αεροπορικές βάσεις της Κούβας προσπαθώντας να το κάνουν να φανεί ως λαϊκή εξέγερση. Ήταν η τελευταία φορά που ο Κένεντι ενέκρινε επίθεση από αέρος καθώς θεωρούσε ότι αυτό καθιστούσε τη συμμετοχή των ΗΠΑ υπέρ του δέοντος φανερή. Για προπαγανδιστικούς λόγους όμως, ένα γαζωμένο αεροπλάνο πέταξε προς το Μαϊάμι όπου ο Κουβανός πιλότος ζήτησε άσυλο με σκοπό να δείξει ότι οι επιθέσεις είχαν γίνει από δυσαρεστημένους ομοεθνείς του. Οι φωτογραφίες του κουβανού πιλότου πήγαν στον ΟΗΕ ως απόδειξη της συμμετοχής των ΗΠΑ στην εισβολή, ενώ το αεροπλάνο αναγνωρίστηκε ως αμερικανικό από το ρύγχος του.
Η προσπάθεια των ΗΠΑ για διατήρηση της επιχείρησης ως μυστικής, απέτυχε παταγωδώς. Το μεσημέρι της 17ης Απριλίου, ο ίδιος ο Φιντέλ Κάστρο πληροφόρησε το λαό της Κούβας πως αντεπαναστάτες υπό την αιγίδα των ΗΠΑ εισέβαλαν στο νησί. Ο ραδιοσταθμός της Αβάνας μετέδωσε σε όλον τον κόσμο το παρακάτω μήνυμα: «Ο βορειοαμερικανικός ιμπεριαλισμός εξαπέλυσε την εισβολή που είχε προαναγγείλει κατά του λαού της Κούβας. Οι αντεπαναστατικές δυνάμεις αποβιβάστηκαν σ’ ένα σημείο του εδάφους μας και ο λαός αγωνίζεται μ’ ενθουσιασμό κατά των εισβολέων. Η κουβανέζικη κυβέρνηση απευθύνει έκκληση σ’ όλους τους λαούς της Λατινικής Αμερικής και του κόσμου, για να την υποστηρίξουν στον αγώνα της κατά των ξενικών δυνάμεων».

Το στρατιωτικό αυτό φιάσκο των ΗΠΑ κατάφερε δύο πράγματα: την πλήρη ταπείνωση τους και τη σύσφιξη των σχέσεων Κούβας- Σοβιετικής Ένωσης. Στο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κούβας ο Φιντέλ Κάστρο τόνισε: «Στις 16 Απρίλη 1961, στο δυναμικό φόντο των όπλων που βροντούσαν και των χεριών με τις σφιγμένες γροθιές και τη στιγμή που κηδεύαμε τα θύματα των μισθοφορικών βομβαρδισμών, ο εργαζόμενος λαός ήταν σε θέση να διακηρύξει με ηρωική αποφασιστικότητα εναντίον των κατακτητών, ότι η Επανάσταση τώρα γίνεται σοσιαλιστική». Την πρωτομαγιά του ίδιου έτους, ο Κάστρο χαρακτηρίζει την Κούβα ως «πρώτη Λαοκρατική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Λατινικής Αμερικής» ενώ ο ίδιος δηλώνει «Είμαι μαρξιστής – λενινιστής και θα είμαι μαρξιστής – λενινιστής μέχρι την τελευταία μέρα της ζωής μου». Κάπως έτσι, η φαινομενικά αδύναμη Κούβα έδειξε την δύναμη της στο σωστό αντίπαλο: τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό.
Εβελίνα Παπαδοπούλου, Ιστορικός
Πηγές εικόνων:
1) https://www.olympia.gr/1008214/ellada/eisvoli-ston-kolpo-ton-choiron-i-apotych/
2) https://www.rizospastis.gr/story.do?id=2273587
4) https://www.kathimerini.gr/k/100yk/1031648/eisvoli-ston-kolpo-ton-choiron/