Η παρούσα Διπλωματική εργασία διενεργήθηκε στα πλαίσια του Π.Μ.Σ Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Διακυβέρνηση του Περιβάλλοντος του Παντείου Πανεπιστημίου (μετονομάστηκε σε Δίκαιο και Πολιτικές για το Περιβάλλον και την Ενέργεια) και αφορούσε το μάθημα κυρίως της Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας, ενώ κύρια ενδιαφέροντά της ήταν η ιστορία, οι διεθνείς σχέσεις, η γεωπολιτική της μεταπολεμικής και σύγχρονης Αφρικής.
Μας ενδιαφέρει η Αφρική ως τόπος σύγκρουσης των παλαιών μητροπολιτικών δυνάμεων και των ΗΠΑ από την μια μεριά με τις ανερχόμενες δυνάμεις Κίνα και Ρωσία κατά βάση. Παράλληλα μας ενδιαφέρει να καταγράψουμε τις ιστορικές τάσεις επιρροής στην ήπειρο και να αναδείξουμε τι έχει αλλάξει (αν έχει αλλάξει κάτι) τα τελευταία χρόνια. Επί της ουσίας μια Αφρική λίγο ή πολύ δεδομένη για τους παλαιούς αποικιοκράτες και τους διεθνείς θεσμούς δεν υφίσταται. Παράγοντας προοδευτικής ανατροπής των συσχετισμών δύναμης είναι η Κίνα και δευτερευόντως η Ρωσία. Σε μια σειρά χώρες ο Νέος Δρόμος του Μεταξιού (ο Θαλάσσιος) έχει φέρει μεγάλες ανατροπές. Ένας γεωπολιτικός αναπροσδιορισμός λαμβάνει χώρα με γιγάντια έργα υποδομής χρηματοδοτούμενα με ευνοϊκούς όρους από κινεζικά κρατικά και ιδιωτικά ιδρύματα σε μια σειρά υπανάπτυκτων χωρών που είχαν έως και σήμερα παρατηθεί από τους ισχυρούς παίχτες και την Δύση. Σε απάντηση της κινεζικής διείσδυσης μια σειρά χώρες, κυρίως η Γαλλία, Βρετανία και ΗΠΑ κάνουν αγώνα δρόμου να επανακτήσουν την επιρροή τους σε χώρες που έχει πρόσκαιρα χαθεί (κυρίως στην Ανατολική Αφρική) και να αποκτήσουν ακόμη ισχυρότερα πατήματα αλλού, όπως στην περιοχή του Σαχέλ και στην Βόρεια Αφρική. Ένδειξη αυτής μάχης για αναδιανομή των σφαιρών επιρροής είναι και οι πολεμικές συγκρούσεις και η όξυνση των εμφυλίων συγκρούσεων τα τελευταία 10 χρόνια (Λιβύη, Μάλι, Σομαλία, Σουδάν κοκ). Βρισκόμαστε λοιπόν τα τελευταία λίγα χρόνια σε ένα σημείο καμπής: η παραδοσιακή γεωπολιτική επιστρέφει με όρους παλιάς αποικιοκρατίας σε συσκευασία πιο μοντέρνα (μισθοφορικά στρατεύματα και υπερεθνικές συμμαχίες) ακριβώς για να οριοθετήσει την περιοχή των συμφερόντων της. Από την άλλη η εμπλοκή της Κίνας με όρους αύξησης των εξαγωγών, ανάπτυξης και γενναιόδωρης χρηματοδότησης των υποδομών τελείωσε. Η παγκόσμια οικονομία και λόγω των πολιτικών καραντίνας «κάνει κοιλιά», το αξιόχρεο της ηπείρου υποβαθμίζεται ραγδαία και μια σειρά χωρών στραγγαλίζονται από δύο μεριές: την ολοένα και επιθετικότερη Δύση και την αδημονούσα Κίνα. Το ποιες είναι οι προοπτικές είναι δύσκολο να αναφανεί. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ελάχιστες χώρες μέχρις στιγμής ωφελούνται από την διαμάχη αυτήν και αυτό ίσως λόγω θέσης (βλ. Αίγυπτος). Δυστυχώς η έλευση της πανδημίας συνετέλεσε στο περαιτέρω χαντάκωμα της Αφρικής και τυχόν αποδιάρθρωση της, των χωρών της και των λαών της θα μας επηρεάσει άμεσα και αρνητικά.
Πάρης Θασίτης, Νομικός
