Τρομοκρατία, με την ευρύτερη έννοια, θεωρείται η παράνομη χρήση σκόπιμης βίας για την επίτευξη πολιτικών σκοπών. Η παγκόσμια τρομοκρατία έχει ερμηνευτεί με πολιτιστικούς, οικονομικούς αλλά και θρησκευτικούς όρους που συνδέονται άμεσα με την παγκοσμιοποίηση. Η παγκοσμιοποίηση, άλλωστε, είναι ένα φαινόμενο που έχει συμβάλει σημαντικά στην εξέλιξη της τρομοκρατίας από περιφερειακό σε παγκόσμιο φαινόμενο. Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι εύκολο να περιγράψει κανείς με ακρίβεια τη σχέση ανάμεσα στην τρομοκρατία και την παγκοσμιοποίηση. Η Audrey Kurth Cronin, από μεριά της, είχε περιγράψει τα διαφορετικά είδη τρομοκρατικών ομάδων και την ιστορική τους σημασία, λέγοντας πως υπάρχουν τέσσερα είδη τρομοκρατικών οργανώσεων, που διακρίνονται κυρίως με βάση το κίνητρο τους: αριστεροί τρομοκράτες, δεξιοί τρομοκράτες, εθνικιστές/αυτονομιστές τρομοκράτες και, τέλος, θρησκευτικοί ή «ιεροί» τρομοκράτες. Στην τελευταία κατηγορία θα μπορούσαμε να πούμε ότι ανήκει και η τρομοκρατική επίθεση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι.
Πιο συγκεκριμένα, στις 13 Νοεμβρίου του 2015 πραγματοποιήθηκε μια σειρά συντονισμένων τρομοκρατικών επιθέσεων που είχαν ως στόχο το Παρίσι και το βόρειο προάστιο της πόλης, Saint-Denis. Το βράδυ εκείνης της ημέρας, τρεις βομβιστές αυτοκτονίας ανατινάχτηκαν έξω από το Stade de France στο Saint-Denis, κατά τη διάρκεια διεθνούς αγώνα ποδοσφαίρου, αφού δεν είχαν καταφέρει να μπουν μέσα στο γήπεδο νωρίτερα. Μια άλλη ομάδα επιτιθέμενων άνοιξε πυρ στο κέντρο του Παρισιού σε καφετέριες και εστιατόρια, με έναν από τους θύτες να ανατινάσσεται επίσης. Μια τρίτη ομάδα πραγματοποίησε έναν άλλο μαζικό πυροβολισμό και πήρε όμηρους σε μια ροκ συναυλία που παρακολούθησαν 1.500 άτομα στο θέατρο Bataclan. Η συγκεκριμένη ομάδα βρέθηκε σε αντιπαράθεση με την αστυνομία, με τους επιτιθέμενους είτε να πυροβολούνται είτε να αυτό-ανατινάσσονται όταν η αστυνομία έκανε έφοδο στο θέατρο.

Η επίθεση αυτή θεωρείται η πιο φονική σε γαλλικό έδαφος από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αφού φτάνει τα 130 θύματα και τους 416 τραυματίες. Το Daesh (The Islamic State of Iraq and the Levant – ISIL) ανέλαβε την ευθύνη για τις επιθέσεις, λέγοντας ότι ήταν αντίποινα για τις γαλλικές αεροπορικές επιδρομές σε στόχους του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και το Ιράκ (Opération Chammal). Ο τότε Πρόεδρος της Γαλλίας, François Hollande, είχε δηλώσει ότι οι επιθέσεις ήταν πράξη πολέμου από το Ισλαμικό Κράτος κατά της χώρας του. Οι επιθέσεις σχεδιάστηκαν στη Συρία και οργανώθηκαν από τρομοκρατική ομάδα με έδρα το Βέλγιο. Ως απάντηση στις επιθέσεις, κηρύχθηκε τρίμηνη κατάσταση έκτακτης ανάγκης σε όλη τη χώρα με στόχο την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, η οποία περιλάμβανε την απαγόρευση των δημόσιων διαδηλώσεων, και επέτρεπε στην αστυνομία να πραγματοποιεί έρευνες χωρίς ένταλμα, να θέτει όποιον ήθελε σε κατ ‘οίκον περιορισμό χωρίς δίκη αλλά και να αποκλείουν ιστότοπους που ενθάρρυναν τρομοκρατικές ενέργειες.
Σχεδόν έξι χρόνια αργότερα, η μεγαλύτερη ποινική δίκη στην ιστορία του γαλλικού έθνους ξεκίνησε την Τετάρτη 8 Σεπτεμβρίου, με περισσότερους από 2.000 δικηγόρους, μάρτυρες και επιζώντες αυτής της τρομοκρατίας να λαμβάνουν μέρος. Η δίκη θα λάβει χώρα στο Palais de Justice στην ειδική αίθουσα δικαστηρίου που δημιουργήθηκε για την υπόθεση, η οποία περιλαμβάνει ένα «κουτί μαρτύρων» υψηλής ασφάλειας για τον μοναδικό επιζώντα μεταξύ των μαχητών που πραγματοποίησαν τις επιθέσεις, τον Salah Abdeslam. Ο Abdeslam, Γάλλος υπήκοος που ζούσε στο Βέλγιο και είναι σήμερα φυλακισμένος στη Γαλλία, βρίσκεται αντιμέτωπος με κατηγορίες δολοφονίας που συνδέονται με τρομοκρατική επιχείρηση, που μπορεί να καταλήξει σε ισόβια κάθειρξη. Συνολικά, 20 ύποπτοι, δράστες και συνεργοί, έχουν κατηγορηθεί, αλλά πέντε από αυτούς θεωρούνται νεκροί και ένας είναι φυλακισμένος στην Τουρκία. Καθώς ξεκίνησε η δίκη, ο Abdeslam ρωτήθηκε για το επάγγελμα του, όπου απάντησε ότι εγκατέλειψε κάθε άλλη δουλειά «για να γίνει μαχητής του Ισλαμικού Κράτους». Επέμεινε, μάλιστα, πως οι θάνατοι των αμάχων ήταν αποτέλεσμα των ενεργειών του πρώην προέδρου François Hollande, ο οποίος είχε εγκρίνει επιθέσεις εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. «Πολεμήσαμε τη Γαλλία, επιτεθήκαμε στη Γαλλία, στοχεύσαμε τον άμαχο πληθυσμό – αλλά δεν ήταν τίποτα προσωπικό εναντίον τους», δήλωσε ο Abdeslam κατά τη διάρκεια της δίκης του.
Η δίκη αναμένεται να διαρκέσει περίπου εννέα μήνες, ανάλογα με τον αριθμό των πολιτικών διαδίκων που θα επιλέξουν να καταθέσουν, με τις ακροάσεις να είναι προγραμματισμένες για κάθε Τρίτη έως Παρασκευή. Ο Σεπτέμβριος είναι αφιερωμένος στην κατάθεση αστυνομικών και ιατροδικαστικών στοιχείων. Ο Οκτώβριος θα συγκεντρωθεί στις καταθέσεις των θυμάτων. Από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο, αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του πρώην Γάλλου προέδρου, θα καταθέσουν, όπως επίσης και οι συγγενείς των επιτιθέμενων. Από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο του επόμενου έτους, οι κατηγορούμενοι θα ανακριθούν σχετικά με τη χρονολογία των γεγονότων της 13ης Νοεμβρίου 2015, από την προετοιμασία των επιθέσεων έως την πραγματοποίηση τους αλλά και τις συνέπειές τους. Ο Abdeslam προβλέπεται να ανακριθεί πολλαπλές φορές. Στις αρχές Απριλίου, οι ειδικοί θα δώσουν τις ψυχολογικές εκτιμήσεις τους πάνω στο θέμα, ενώ θα ακολουθήσουν τα καταληκτικά επιχειρήματα τον Μάιο και, εάν το δικαστήριο τηρήσει το τρέχον πρόγραμμα, η ετυμηγορία θα ανακοινωθεί στις 24 και 25 Μαΐου. Η δικαστική διαδικασία καταγράφεται για τα εθνικά αρχεία της Γαλλίας αλλά δεν μεταδίδεται στην τηλεόραση. Για πρώτη φορά, όμως. ηχογράφηση της δίκης μεταδίδεται μέσω διαδικτυακού ραδιοφώνου, με καθυστέρηση 30 λεπτών, για τους πολίτες που έχουν εμπλακεί στη δίκη, μέσω προσωπικού κωδικού πρόσβασης. Μ’ αυτόν τον τρόπο, θύματα των επιθέσεων που δεν θέλουν να είναι παρόντες στην αίθουσα του δικαστηρίου είναι σε θέση να παρακολουθήσουν την ακρόαση και να έχουν πρόσβαση σε ψυχολογική υποστήριξη.

Η τρομοκρατία, όπως καταλαβαίνουμε, παραμένει ένα σύνθετο φαινόμενο που περιλαμβάνει τη χρήση βίας για την απόκτηση ισχύος με στόχο την επανόρθωση αδικιών, οι οποίες έχουν καταστεί πιο έντονες μέσω της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις που έλαβαν χώρα τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι, συγκεκριμένα, θεωρούνται άμεση επίπτωση των γαλλικών αεροπορικών επιδρομών στη Συρία και το Ιράκ, σύμφωνα με τους ίδιους τους τρομοκράτες. Η πρόκληση, λοιπόν, γα την παγκόσμια κοινότητα βρίσκεται στην αξιοποίηση των πλεονεκτημάτων της για να κερδίσει τον πόλεμο των ιδεών που παρακινεί και ενισχύει εκείνους που ευθύνονται για το σημερινό κύμα τρομοκρατικής βίας.
Βιβλιογραφία:
Βιβλία:
• J. Baylis, S. Smith, P. Owens, “Η Παγκοσμιοποίηση της Διεθνούς Πολιτικής. Μια Εισαγωγή στις Διεθνείς Σχέσεις”, Εκδόσεις Επίκεντρο, Αθήνα, 2013, σελ 503-507, 523-524
Διαδικτυακές Πηγές:
The Paris Trial For The November 2015 Attacks Is Set To Begin On Wednesday, 2021 (https://www.npr.org/2021/09/07/1034719286/paris-trial-isis-bataclan-attacks)
Paris 2015 attack trial: Suspect Abdeslam says atrocity that killed 130 was ‘nothing personal’, 2021 (https://www.independent.co.uk/news/world/europe/salah-abdeslam-paris-revenge-isis-trial-b1920943.html)
In a custom-built courtroom, the trial begins for the November 2015 Paris attacks, 2021 (https://www.washingtonpost.com/world/europe/november-2015-paris-attacks-bataclan/2021/09/08/81e4d620-0fe1-11ec-baca-86b144fc8a2d_story.html)
November 2015 Paris attacks: A trial like no other in France’s history, 2021 (https://www.france24.com/en/europe/20210909-november-2015-paris-attacks-a-trial-like-no-other-in-france-s-history)
Paris terror trial: Main suspect says 2015 attack was ‘nothing personal’, 2021 (https://www.euronews.com/2021/09/15/paris-terror-trial-main-suspect-says-2015-attack-was-nothing-personal)
Historic Bataclan terror attack trial begins in Paris, 2021 (https://www.nbcnews.com/news/world/historic-bataclan-terror-attack-trial-begins-paris-n1278679)
Ευρυδίκη Παπανικολάου, Φοιτήτρια του Τμήματος Δημοσιογραφίας και ΜΜΕ