21 Μαρτίου: Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης και Ρατσισμού | Εύη Κλειτσίκα, Μαρία Μαρίνη, Μαρία Τζόγκα

Πως αντιλαμβάνεστε την ποίηση στη σημερινή εποχή;

Εύη Κλειτσίκα: Για μένα η Ποίηση δεν έχει εποχή. Είναι ένα διαφορετικό είδος αποτύπωσης του λόγου και της σκέψης. Από την Αρχαιότητα οι άνθρωποι εκφράζονταν με ποιητικό λόγο μέσα από τα διάφορα είδη του. Αποκορύφωμα θεωρώ ήταν η περίοδος του Ρομαντισμού (19^ος αι.). Εκεί φτάνουμε στο απόγειο του λυρισμού και της έκφρασης. Σήμερα ίσως έχει αλλάξει αυτή η στροφή στην ποίηση, γιατί οι άνθρωποι στρέφονται στα φευγαλέα και επιφανειακά αισθήματα. Δεν ψάχνουν την ουσία ή το βάθος στα πράγματα. Θεωρούν την έκφραση ως μία μορφή πανάκειας. Κλείνονται στον εαυτό τους, άλλοι από φόβο άλλοι από εγωισμό, και αποστρέφονται από αυτά που τους προκαλούν την εξωτερίκευση του συναισθηματικού τους κόσμου. Αυτό συμβαίνει, γιατί η ποίηση είναι πιο προσωπική πιο εσωστρεφής. Ανάλογα με την προσωπικότητα αγγίζει τον παλμό του άλλου και τον προκαλεί. Δεν είναι τυχαίο που ανάλογα με τη διάθεση, ταυτιζόμαστε με ποιήματα. Η σύγχρονη εποχή, λοιπόν, είναι πιο ωμή και ίσως κάνει κι εμάς τους  ρομαντικούς στοχαστές πιο απρόσωπους.

Μαρία Μαρίνη: Πιο αναγκαία από ποτέ. Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας, η παγκοσμιοποίηση, οι γρήγοροι ρυθμοί της καθημερινότητας, μας ωθούν να χάνουμε την αξία των πραγμάτων και το αληθινό τους νόημα. Η ποίηση μας υπενθυμίζει πως να είμαστε άνθρωποι και να εκτιμούμε την κάθε στιγμή. Τρέχουμε καθημερινά να προλάβουμε τις υποχρεώσεις μας, τη δουλειά μας, όλα τα “πρέπει”, με αποτέλεσμα να περνάει η ζωή από μπροστά μας χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Είμαστε παγιδευμένοι στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Κάνουμε τα ίδια πράγματα 365 μέρες τον χρόνο, ο οποίος φαίνεται σαν να μην κυλά και πιστεύουμε ότι είμαστε αιώνιοι. Κάποια στιγμή ταραζόμαστε που βλέπουμε ότι μεγαλώνουμε και δεν έχουμε καταφέρει όσα θα θέλαμε. Τότε ξαφνικά, βιαζόμαστε να ζήσουμε, να ερωτευτούμε, να αγαπήσουμε και απογοητευόμαστε βαθιά που μέσα στο τρέξιμο για να προλάβουμε τη ζωή, συνειδητοποιούμε πως οι “μικρές” στιγμές ήταν τελικά “μεγάλες”.

Μαρία Τζόγκα: Δυστυχώς στις μέρες μας, η νέα γενιά πέραν των διδακτικών ωρών που έρχεται σε επαφή με την λογοτεχνία, όπου ερμηνεύουν πεζογραφία ή ποιήματα, δεν έχει την διάθεση να ασχοληθεί στον ελεύθερο χρόνο διαβάζοντας βιβλία, πόσο μάλλον ποιήματα. Όσο για τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες, κρίνοντας με επιφύλαξη πάντα από το περιβάλλον μου και τα μέσα κοινωνική δικτύωσης, υπάρχει μια εμφανής ασχολία με την ποίηση και προσπάθεια να μυήσουν και τους νεότερους στον μαγικό αυτό κόσμο. Ο μοναδικός σύνδεσμος που βρίσκω πλέον μεταξύ ποίησης και σύγχρονης εποχής, είναι κάποια αποσπάσματα ποιημάτων που αναδημοσιεύονται σε ποικίλες σελίδες και εφαρμογές. Φυσικά, ελάχιστοι χρήστες των μέσων δικτύωσης εμβαθύνουν σε ό,τι διαβάζουν. Οι περισσότεροι αναρτούν τα ποιήματα καθαρά σε ένα πλαίσιο ‘’μόδας’’ προσπαθώντας να φανούν ‘’διαβασμένοι’’ και με λογοτεχνικό υπόβαθρο.

Ποια είναι η μεγαλύτερη συμβολή της ποίησης, κατά τη γνώμη σας, στον σύγχρονο άνθρωπο;

Εύη Κλειτσίκα: Η συντροφιά. Ο σύγχρονος άνθρωπος χάνεται μέσα στις μεταβολές. Ο χρόνος που τρέχει, οι υποχρεώσεις που πιέζουν και η ζωή που άλλοτε δείχνει τη φιλική της διάθεση και άλλοτε αποτελεί πρόκληση για τις μαριονέτες της, αποξενώνει τον άνθρωπο. Τον κλείνει και τον εγκλωβίζει στη σκέψη του. Δημιουργεί έναν εσωτερικό εγκεφαλικό χώρο που ενώνεται θα έλεγα άρρηκτα με τον ψυχισμό. Ένα ποίημα, λοιπόν, ξεκλειδώνει αυτή την ιδιωτικότητα. Αγγίζει τον άνθρωπο και του δίνει αέρα ελευθερίας. Άλλοτε ενισχύει την μελαγχολική διάθεση, άλλοτε του δίνει διέξοδο και γίνεται ορμητήριο χαράς και έμπνευσης. Δημιουργεί, λοιπόν, αυτή την αίσθηση της πληρότητας, όταν απολαμβάνεις τη συντροφιά της. Σε απομακρύνει από την τέρψη και τον προβληματισμό. Εγώ την ποίηση την αντιλαμβάνομαι ως αίσθηση.

Μαρία Μαρίνη: Η ποίηση είναι μια εσωτερική αέναη ανάγκη του ανθρώπου για έκφραση και λύτρωση. Το γεγονός ότι ένας άνθρωπος το 2021 μπορεί να διαβάζει ένα ποίημα που γράφτηκε αιώνες πριν και να τον εκφράζει απόλυτα, μας δείχνει πόσο εξαιρετικής σημασίας είναι η παρουσία της τέχνης γενικά, αλλά και ειδικότερα της ποίησης, στη ζωή μας. Η σκέψη ότι κάπου στον κόσμο ανά τους αιώνες βρέθηκε κάποιος να εκφράσει ακριβώς αυτά που νιώθει η ψυχή μας, δημιουργεί αυτομάτως την αίσθηση πως δεν είμαστε μόνοι μας και πως κάπου, κάποτε υπήρξε ένα ανθρώπινο ον που βίωσε κάτι αντίστοιχο. Η “συνομιλία” του αναγνώστη με τους ποιητές, ζωντανούς και πεθαμένους, είναι ένας διάλογος που δεν έχει χρόνο και τόπο.

Μαρία Τζόγκα: Όπως είπε και ο αγαπητός Χορχέ Λουίς Μπορχές: Ποίηση είναι η έκφραση του ωραίου, διαμέσου λέξεων περίτεχνα υφασμένων μεταξύ τους.
Η ποίηση, ούσα και η αρχαιότερη λογοτεχνική μορφή, επέτρεπε στον άνθρωπο να εκφράζει την οργή ή τον θυμό του, την χαρά ή τον θρήνο μέσα από μικρές σειρές λέξεων, τους στίχους, τους οποίους μπορούσαν και εύκολα να θυμούνται.

Η αγαπημένη μου αυτή μορφή λόγου, μέσα από τις ρυθμικές συλλαβές της επικαλείται το συναίσθημα του κάθε αναγνώστη βγάζοντας στην επιφάνεια για τον καθένα διαφορετική ερμηνεία που σχετίζεται με τα εκάστοτε βιώματα και ψυχολογική κατάσταση. Θεωρώ πως η συμβολή της στον ψυχισμό των ανθρώπων είναι τεράστια καθώς αφενός αποτελεί μια εύκολα αναγνώσιμη μορφή λόγου, χωρίς να απαιτεί συγκεκριμένες σπουδές ή μορφωτικό επίπεδο, και αφετέρου εκφράζει με λίγες λέξεις όσα δεν περιγράφονται. Λέξεις όπως οργή, θυμός, οδυρμός, ευτυχία, χαρά, έρωτας, αγάπη έχουν εμπνεύσει τους ποιητές ανά τον κόσμο δίνοντας μια περιφραστική διάσταση στα συναισθήματα που στίχο με στίχο ξεδιπλώνουν την ψυχή του συγγραφέα και ταξιδεύουν το μυαλό του αναγνώστη σε άλλους κόσμους. Η ποίηση υπήρξε για τον άνθρωπο μια ευκαιρία να συναντήσει άλλους κόσμους και συνάμα μια θεραπεία της ψυχής. Όταν διαβάζει κάποιος ένα ποίημα μεταφέρεται είτε σε κόσμους σκοτεινούς, είτε ερωτικούς, γνωστούς ή άγνωστους. Στον πόνο και στον έρωτα, στα μεγαλύτερα πάθη του ανθρώπου υπήρξε πάντα σαν γιατρικό, σαν να ακουμπάει η ψυχή σε κάθε στίχο και συλλαβή με συλλαβή ο πόνος να μαλακώνει, ο έρωτας να φουντώνει και η καρδιά να ζωηρεύει. Η ποίηση μαγεύει τον αναγνώστη γιατί επισκέπτεται το συναίσθημα και όχι τη νόηση. Προσωπικά πιστεύω πως αποτελεί πυλώνα των τεχνών και της κουλτούρας στην πιο απλή της μορφή .

Αναφέρετε ένα αγαπημένο σας ποίημα και πείτε γιατί σας αγγίζει.

Εύη Κλειτσίκα: Είναι ανεξάντλητες οι πηγές των ποιημάτων που μου δημιουργούν την αίσθηση της οικειότητας. Ένα, ωστόσο, μ’ αγγίζει εξ ολοκλήρου ως άνθρωπο. Η σύμπνοια των αξιών και των πεποιθήσεων μας με τα ποιήματα κάποιων ποιητών δημιουργεί και σε εμάς  την αίσθηση της «κοινωνίας». Συγκλίνει ο ψυχισμός και η σκέψη μας και τα θεωρούμε και δικά μας κεκτημένα. Ως ένας άνθρωπος με πάθος για τη ζωή και την αισθητοποίηση των στοχασμών, παραθέτω το ποίημα του Μενέλαου Λουντέμη,

«Να μάθεις να φεύγεις»

Να αποχωρίζεσαι τραγούδια που αγάπησες, μέρη που περπάτησες.

Δεν έχεις τόση περιορισμένη φαντασία όσο νομίζεις.

Μπορείς να φτιάξεις ιστορίες ολοκαίνουριες, με ουρανό κι αλάτι.

Να θυμίζουν λίγο φθινόπωρο, πολύ καλοκαίρι κι εκείνη την απέραντη Άνοιξη.

Να φεύγεις από εκεί που δε σου δίνουν αυτά που χρειάζεσαι.

Από το δυσανάλογο, το μέτριο και το λίγο.

Να απαιτείς αυτό που δίνεις να το παίρνεις πίσω -δεν τους το χρωστάς.

Να μάθεις να σέβεσαι την αγάπη σου, το χρόνο σου και την καρδιά σου.

Μην πιστεύεις αυτά που λένε -η αγάπη δεν είναι ανεξάντλητη, τελειώνει.

Η καρδιά χαλάει, θα τη χτυπάς μια μέρα και δεν θα δουλεύει.

Μαρία Μαρίνη: Δεν χρειάζεται σχολιασμός σχετικά με το πόσο δύσκολο θα ήταν ένα τέτοιο εγχείρημα επιλογής ενός και μόνο αγαπημένου ποιήματος. Ωστόσο, ένα από τα πιο αγαπημένα μου ποιήματα, είναι αυτό του υπέροχου, Νίκου Εγγονόπουλου, με τίτλο “Σονέτο Μάλλον Απαισιόδοξο”. Ξεχωρίζω πάντα αυτό το έργο, καθώς προσωπικά μου δημιουργεί μια αίσθηση αισιοδοξίας -παρά τον τίτλο του- ότι υπάρχουν άνθρωποι με όλη τη σημασία της λέξης και πως αν κοιτάξω λίγο πιο βαθιά στα μάτια των ανθρώπων, θα τους αναγνωρίσω. Παράλληλα, μου δημιουργεί μια τρομερή αίσθηση ευθύνης, να γίνω εγώ αυτός ο άνθρωπος για τους άλλους και μέσα από τη συμπεριφορά μου να δώσω ελπίδα στους άλλους.

Να ελπίζεις – να ελπίζεις πάντα – πως ανάμεσα εις τους ανθρώπους
– που τους ρημάζει η τρομερή “ευκολία”
θα συναντήσεις απαλές ψυχές με τρόπους
που τους διέπει καλοσύνη – πόθος ευγένειας – ηρεμία.

Ίσως όχι πολλές – ίσως νασ’ άτυχος: καμμία –
τότες εσύ προσπάθησε να γίνεις καλλίτερος
εις τρόπον ώστε να έρθει κάποια σχετική ηρεμία.

Μαρία Τζόγκα: Τραγικά δύσκολη η επιλογή ενός μόνο ποιήματος. Επέλεξα το Μονόγραμμα του Ο. Ελύτη.

Έτσι μιλώ για σένα και για μένα

Επειδή σ’ αγαπώ και στην αγάπη ξέρω
Να μπαίνω σαν Πανσέληνος
Από παντού, για το μικρό το πόδι σου μες στ’ αχανή
σεντόνια
Να μαδάω γιασεμιά – κι έχω τη δύναμη
Αποκοιμισμένη, να φυσώ να σε πηγαίνω
Μεσ’ από φεγγερά περάσματα και κρυφές της θάλασσας
στοές
Υπνωτισμένα δέντρα με αράχνες που ασημίζουνε

Ένα απόσπασμα …

Το συγκεκριμένο ποίημα είναι για μένα η απόλυτη έκφραση του έρωτα. Μιλάει για τον απόλυτο βαθύ έρωτα και κάθε στίχος κρύβει έναν σπαραγμό. Μιλά για το πώς αφήνεσαι ολοκληρωτικά στον έρωτα και πόσο λίγο είναι το εγώ σου μπροστά στον άλλο. Πως υποκλίνεται η καρδιά στον έρωτα και το μέλλον υπάρχει μόνο για δυο.. Διαβάζοντάς το, νιώθω πως η ψυχή μου παίζει το πιο ερωτικό τραγούδι. Ανυπέρβλητος έρωτας με ανατριχιαστικές περιγραφές. Νιώθω πως κάθε στίχος ξεχειλίζει από ηδονή αλλά και πόνο, τον πόνο που αφήνει ένας έρωτας όταν πάψει για τον έναν από τους δυο.

Είναι για μένα ό,τι πιο παραστατικό έχω διαβάσει. Το μυαλό μου μετατρέπει κάθε στίχο σε εικόνα. Είναι να σαν βλέπω τον ερωτευμένο που καταθέτει κυριολεκτικά την ψυχή του στον άνθρωπο του και με τόση λαγνεία περιμένει ένα νεύμα του, μια αποδοχή του έρωτα του. Ανιδιοτέλεια, παράδοση και λατρεία. Όλες οι αισθήσεις στο έπακρο και ο φόβος της απόρριψης βαθιά κλειδωμένος.

Μετά από τόσους αγώνες πιστεύετε ότι ο ρατσισμός αποτελεί φαινόμενο του παρελθόντος;

Εύη Κλειτσίκα:  Λυπάμαι πραγματικά που εν έτει 2021 η κοινωνική πρόοδος στο κομμάτι του ρατσισμού δεν βρίσκεται στα προσδοκώμενα επίπεδα. ΑΡΝΟΥΜΑΙ να πιστέψω ότι άνθρωποι σήμερα κρίνονται για το χρώμα τους. ΑΡΝΟΥΜΑΙ να πιστέψω ότι άνθρωποι κατακρίνονται για τις πεποιθήσεις τους. ΑΡΝΟΥΜΑΙ να πιστέψω ότι δεκάδες παιδιά χρήζουν ρατσιστικής συμπεριφοράς για την προέλευση τους. Όταν άνθρωποι χάνουν και τη ζωή τους για να διασφαλίσουν αυτά, που υπόσχονταν οι κοινωνικοί αγώνες του παρελθόντος, τότε δεν θα συνεχίσω το συλλογισμό μου. Αυτά για μένα αποτελούσαν προσδοκώμενα του παρελθόντος και επιτακτικές πράξεις του σήμερα.

Μαρία Μαρίνη: Δυστυχώς, ακόμα και κατά τη διάρκεια του 21ου αιώνα, αιτήματα που αποτελούσαν διακύβευμα αιώνες πριν, όπως η παγκόσμια ειρήνη, η εξάλειψη της φτώχειας και του ρατσισμού, η ισότητα των γυναικών και πολλών άλλων, παραμένουν ζητούμενα. Το αίτημα της εξάλειψης του ρατσισμού είναι πραγματικά ντροπή να υπάρχει, όταν η ανθρωπότητα έχει βιώσει έναν Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι κτηνωδίες που έλαβαν χώρα λόγω αυτού του φαινομένου είναι γνωστές σε όλους και οι μνήμες ακόμα νωπές. Το χειρότερο από όλα, όμως, κατά τη γνώμη μου, είναι πως όχι μόνο έχουν διατηρηθεί οι ήδη υπάρχουσες ρατσιστικές συμπεριφορές εξαιτίας της φυλής, του χρώματος, του γένους, του σεξουαλικου προσανατολισμού, των θρησκευτικών πεποιθήσεων κ.α. , αλλά ότι εμφανίζονται πλέον και νέες μορφές ρατσισμού, που συνδέονται με την κουλτούρα και τον πολιτισμό του Άλλου, αλλά και με το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό του.

Μαρία Τζόγκα: Με μεγάλη μου λύπη και απογοήτευση για την σημερινή κοινωνία, θα πω πως ο ρατσισμός όχι απλά δεν αποτελεί φαινόμενο του παρελθόντος, αλλά δίνει το παρόν σε διάφορες μορφές πέραν της φυλετικής διάκρισης που ήταν και η πιο γνωστή. Θεωρώ πως ο ρατσισμός πλέον διαιωνίζεται αβάσιμος και ανούσιος σαν να είναι κληροδότημα από τους προγενέστερους. Η παιδεία και η μόρφωση, πυλώνες της διαμόρφωσης κριτικής σκέψης, έχουν εμβαθύνει στο ζήτημα, στις αιματοχυσίες του παρελθόντος, που συνεχίζονται δυστυχώς και σήμερα, και προσπαθούν να δώσουν τη σκυτάλη στη νέα γενιά για να ξεπεράσουν το εμπόδιο ‘’διαφορετικότητα άρα  ρατσισμός‘’ και να βγουν νικητές εν έτη 2021 στον αγώνα που κρατά αιώνες.

Ο ρατσισμός θίγει ζητήματα ανθρωπισμού. Ποια θεωρείτε χειρότερη μορφή ρατσισμού;

Εύη Κλειτσίκα: Εγώ δεν θα μιλήσω για καλύτερη ή χειρότερη μορφή ρατσισμού. Ο ρατσισμός για μένα κρύβει παγιωμένες αντιλήψεις και αναχρονιστικές συνιστώσες. Ο πολιτισμός, η τεχνολογία, ο κόσμος έχει κάνει άλματα. Ο ανθρωπισμός όμως; Από τη στιγμή που ο κάθε άνθρωπος έχει ελευθερίες και η αξία του και η διάσταση του είναι μοναδική, ο ρατσισμός μεταξύ ανθρώπων αποτελεί όχι απλά ασέβεια, αλλά για μένα είναι και έλλειψη πολιτισμικής κουλτούρας και ποιότητας. Ειδικότερα όταν έχει αντίκτυπο σε παιδιά, που δεν έχουν την ωριμότητα και το σθένος να κατανοήσουν την φαυλότητα των πράξεων των άλλων, τότε ναι, για μένα ο ρατσισμός εδώ είναι ασυγχώρητος.

Μαρία Μαρίνη: Ο ρατσισμός υπάρχει διαχρονικά στις ανθρώπινες κοινωνίες και εμφανίζεται με διάφορες μορφές, κλιμακούμενης έντασης. Το γεγονός αυτό, όμως, δεν μας επιτρέπει την ιεράρχηση των εν λόγω μορφών ως “καλύτερες” ή “χειρότερες”, καθώς όλες, ανεξαιρέτως, δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα στους αποδέκτες τους. Ωστόσο, όταν θύματα ρατσισμού είναι παιδιά, τα οποία λόγω ηλικίας και απειρίας, δεν ξέρουν πως να “απαντήσουν” και να διαχειριστούν μία τέτοια κατάσταση, τα πράγματα είναι δύσκολα. Η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερα, όταν οι θύτες είναι μέλη της οικογενείας του θύματος, καθώς τότε το παιδί δεν έχει την απαραίτητη αποδοχή που χρειάζεται για να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και αυτοσεβασμό. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αναζητά την αποδοχή, ακόμα και ως ενήλικας, με κάθε κόστος προβαίνοντας συχνά σε λανθασμένες επιλογές.

Μαρία Τζόγκα: Θεωρώ πως η αναφορά μιας συγκεκριμένης μορφής θα ήταν άδικη ως προς την σοβαρότητα των υπολοίπων. Είναι εμφανείς όλες οι μορφές , από την φυλετική διάκριση, την οικονομική κατάσταση, την κατάσταση της υγείας. Ίσως να έβαζα σε πρώτη θέση την μορφή που σχετίζεται με την υγεία, όπως τα παραπάνω κιλά, ή κάποιες μορφές ειδικών αναγκών, καθώς σχετίζονται στο μέγιστο με τον ψυχισμό των ανθρώπων που τα βιώνουν.
Ο παραγκωνισμός ανθρώπων λόγω ειδικών αναγκών, κιλών ή θεμάτων κινητικότητας ενισχύει την απόρριψη που πολλές φορές οι ίδιοι κάνουν στον εαυτό τους. Δημιουργεί ψυχολογικά προβλήματα, οδηγεί σε αυτοκτονίες, και αν μη τι άλλο, πρόκειται για την υγεία, το υπέρτατο αγαθό. Κανένας δε θα έπρεπε να παίρνει το δικαίωμα να θίγει μια προσωπικότητα από τον όγκο που καταλαμβάνει σε έναν καναπέ, ή από το αν χρειάζεται ειδικές μπάρες για να εισέλθει σε ένα κτίριο. Όταν πρόκειται δε για παιδιά, αυτές οι κοινωνικές συμπεριφορές πυροδοτούν την εμφάνιση αδυναμίας στον ψυχισμό τους, ενώ πρόκειται για πραγματικούς μαχητές της ζωής.

Αναφέρετε ένα έργο που σας έρχεται στο μυαλό, όταν σκέφτεστε την έννοια του ρατσισμού.

Εύη Κλειτσίκα: Αυθόρμητα απαντώ την ομιλία Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ στις 28 Αυγούστου του 1963. Το «έχω ένα όνειρο» είναι ένας ύμνος, ένας λόγος υψηλής Ρητορικής που αφορά στα αστικά και οικονομικά δικαιώματα και στο τέλος του Ρατσισμού στις ΗΠΑ. Στο τέλος της ομιλίας του εξέφρασε το όνειρό του για ελευθερία και ισότητα με χιλιάδες υποστηρικτές , που ήθελαν το τέλος της χειραφέτησης και του μίσους.

Η πιο σημαντική φράση του που ακουμπά στον ψυχισμό μου,

 Ως άνθρωπο που μάχεται για ένα καλύτερο αύριο…

 «Έχω ένα όνειρο ότι τα τέσσερα μικρά μου παιδιά θα ζουν μια μέρα σε ένα έθνος όπου δεν θα κριθούν από το χρώμα του δέρματος τους, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα τους. Έχω ένα όνειρο σήμερα! »

Μαρία Μαρίνη: Στο άκουσμα της λέξης “ρατσισμός” αμέσως έρχονται στο μυαλό μου εικόνες καταπίεσης, αδικίας και πόνου. Το ποίημα που με συγκλόνησε και αφορά το φαινόμενο του ρατσισμού, είναι αυτό που προτάθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη το 2006 ως “το καλύτερο ποίημα της χρονιάς”, με συγγραφέα ένα μικρό αγόρι από την Αφρική. Το εν λόγω έργο με άγγιξε, κυρίως εξαιτίας της αλήθειας του, η οποία αποδίδεται με έναν πολύ άμεσο τρόπο και παραμένει διαχρονικό και απόλυτα εύστοχο.

“Όταν γεννιέμαι, είμαι μαύρος 

Όταν μεγαλώσω, είμαι μαύρος 

Όταν κάθομαι στον ήλιο, είμαι μαύρος 

Όταν φοβάμαι, είμαι μαύρος 

Όταν αρρωσταίνω, είμαι μαύρος 

Κι όταν πεθαίνω, ακόμα είμαι μαύρος 

Κι εσύ λευκέ άνθρωπε 

Όταν γεννιέσαι, είσαι ροζ 

Όταν μεγαλώνεις, γίνεσαι λευκός 

Όταν κάθεσαι στον ήλιο, γίνεσαι κόκκινος 

Όταν κρυώνεις, γίνεσαι μπλε 

Όταν φοβάσαι, γίνεσαι κίτρινος 

Όταν αρρωσταίνεις, γίνεσαι πράσινος 

Κι όταν πεθαίνεις, γίνεσαι γκρι 

Και αποκαλείς εμένα έγχρωμο… “

Μαρία Τζόγκα: Όταν ακούω την λέξη ρατσισμός, η πρώτη εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό είναι από την ταινία “Οι υπηρέτριες”. Πρόκειται για ημιαυτοβιογραφία και πραγματεύεται την ζωή των έγχρωμων γυναικών το 1962 στην Αμερική και την αντιμετώπιση που είχαν από τους εργοδότες αλλά και τους συζύγους τους. Η έκπληξη της ταινίας είναι η αλλοπρόσαλλη για την εποχή στάση μιας νεαρής δημοσιογράφου, που σεβόμενη τις γυναίκες αυτές, πήρε την πρωτοβουλία να δημοσιοποιήσει τις τραυματικές και αληθινές εμπειρίες τους με απώτερο σκοπό να σταματήσει η ανούσια ρατσιστική συμπεριφορά ολόκληρης της κωμόπολης.

Συντάκτες:

Εύη Κλειτσίκα, Φιλόλογος – Υπεύθυνη Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας LEP

Μαρία Μαρίνη, Πολιτικός Επιστήμονας – Αρχισυντάκτρια LEP

Μαρία Τζόγκα, Μηχανικός Τηλεπικοινωνιών και Δικτύων

Επιμέλεια: Μαρία Μαρίνη, Πολιτικός Επιστήμονας – Αρχισυντάκτρια LEP

Πηγές:

https://www.minedu.gov.gr/gymnasio-m-2/ekdiloseis-gymnasiou-3/21297-06-06-16-me-tin-poiisi-polemame-ton-ratsismo-apo-to-1o-gymnasio-ioanninon-zosimaia-sxoli

Πηγή Εικόνας: https://www.google.com/search?q=poetry+day&tbm=isch&ved=2ahUKEwjT85zRiMLvAhXO_4UKHbjgCAgQ2-cCegQIABAA&oq=poetry+day&gs_lcp=CgNpbWcQARgBMgQIABADMggIABCxAxCDATIECAAQHjIECAAQHjIECAAQHjIGCAAQBRAeMgYIABAFEB4yBggAEAUQHjIGCAAQBRAeMgYIABAFEB46AggAOgQIABBDUO2bA1i0qQNgvbcDaABwAHgAgAHQBYgBtwiSAQcwLjMuNi0xmAEAoAEBqgELZ3dzLXdpei1pbWfAAQE&sclient=img&ei=apdXYNOWCM7_lwS4waNA&bih=969&biw=1903&hl=el#imgrc=0D7EkWwlbhoXkM